Moje dziecko by to namalowało

Dodano 2023-10-03, w dziale inne - archiwum

Sztuka to element kultury, który według mnie jest najdoskonalszym wytworem duchowym społeczeństwa. Jej granice właściwie nie istnieją. W każdej chwili może bowiem pojawić się coś, co po prostu nie będzie pasowało do skostniałej definicji sztuki. W tym właśnie kryje się cała magia i piękno tej dziedziny życia, w której artysta staje się architektem światów, istniejących w królestwie jego wyobraźni, a jego twórczość staje się jakby pomostem między rzeczywistością a marzeniami. Sztuka jest językiem bez granic, przekraczającym niezwykle często barierę słów i dotykającym najgłębszych zakamarków ludzkiej duszy. Nie wolno zapominać i o tym, że w sztuce, zwłaszcza tej bliższej współczesności, nie chodzi już wyłącznie o piękno. Coraz częściej chodzi wręcz o wszystko inne poza nim. Dokładnie takie można odnieść wrażenie patrząc na mondrianowe kompozycje kwadratów, które warte są dziesiątki milionów dolarów. Co jednak sprawia, że akurat obrazy tego artysty wyceniane są dziś aż tak wysoko? Jak kilka kwadratów, do namalowania których użył jedynie podstawowych barw, mogło aż tak bardzo uwieść świat znawców i koneserów sztuki? Cóż, w sztuce, o czym zbyt często się zapomina, szalenie istotny jest jeszcze kontekst.

/pliki/zdjecia/mond1.jpg Zacznijmy od początków działalności Pieta Mondriana. Swoją artystyczną ścieżkę rozpoczął ów Holender tak jak większość twórców pod koniec XIX wieku. W Holandii w tym okresie dominował w malarstwie trend malowania urokliwych pejzaży i martwych natur. Tak więc Mondrian, w zgodzie z tym nurtem, także malował drzewa, rzeki, gospodarstwa rolne i inne tego typu obiekty. Czas jednak mija, a wraz z nim świat się zmienia. Pierwsza dekada XX wieku przyniosła naprawdę wiele radykalnych zmian, na które całe mnóstwo ludzi nie było po prostu przygotowanych.

W 1905 roku, Albert Einstein, młody i ekscentryczny naukowiec, wprowadził rewolucyjne zamieszanie w dziedzinie fizyki, publikując serię artykułów. Jeden z tych artykułów rzucił zupełnie nowe światło na istnienie atomów i cząsteczek, które nieco wcześniej pojawiały się jedynie w teoretycznych spekulacjach i dywagacjach naukowców. To pierwsze realistyczne spojrzenie na atomową strukturę materii stało się przełomem, rewolucjonizując przy okazji całkowicie ówczesną naukę i kształtując nowe spojrzenie na jej filozofię. Skutki niezwykłego odkrycia Einsteina wpłynęły nie tylko na całą naukę, lecz także na inne, zupełnie z nią nie związane obszary ludzkiej aktywności. Oto okazało się bowiem, że cały znany ludziom świat, został zbudowany z maleńkich cząstek. Ta idea dotarła także do artystów, w tym i Mondriana, który zaczął uwzględniać ją w swej twórczości. Od tej pory artysta zaczął przedstawiać świat zdekonstruowany do najprostszych form i najmniejszych cząstek, które odzwierciedlają ów atomowy świat. W malarstwie rozkład na części pierwsze oznacza defragmentację obrazu na pojedyncze, punktowe kolory i kształty. Mondrian w swojej sztuce próbował przedstawić po prostu nową naturę świata w najprostszy i to w najczystszy sposób, jaki tylko był w stanie sobie wyobrazić. /pliki/zdjecia/mond2.jpg

Zapoznawszy się z rewolucyjnymi teoriami Einsteina, artysta doszedł do wniosku, że nie cały świat jest widzialny gołym okiem, gdyż działają w nim niewidzialne siły, które determinują strukturę rzeczywistości. To zupełnie nowe rozumienie natury zainspirowało Mondriana do przewartościowania swojej sztuki. Zaczął eksperymentować z geometrią, uznając ją za klucz do odkrycia ukrytego porządku wszechświata.

W jego obrazach zauważamy stopniowe przejście od pejzaży i martwych natur do abstrakcji geometrycznej. Kwadraty, prostokąty i linie proste stają się fundamentalnymi elementami jego dzieł. Kształt i kolor nie jest już tylko reprezentacją materialnego przedmiotu, lecz manifestacją niewidzialnych sił i relacji, które rządzą wszechświatem.

Takie rozumienie świata zainspirowało Mondriana do stworzenia słynnej serii kompozycji kwadratów. Te dzieła są jego próbą uchwycenia esencji materii na najbardziej elementarnym poziomie. Kwadraty reprezentują atomową strukturę, a ich układ odzwierciedla harmonię ukrytą w mikroświecie. Jego prace to nie tylko abstrakcyjne wyrażenie nowego rozumienia fizyki, ale także manifest dążenia do prostoty i harmonii w życiu. Mondrian wierzył głęboko, że poprzez odzwierciedlenie fundamentalnych praw natury w swojej sztuce, może przyczynić się do lepszego zrozumienia świata i przemiany społeczeństwa. Dzisiaj, gdy patrzymy na jego dzieła, widzimy nie tylko malarską rewolucję, ale też niezwykle głęboką refleksję nad istotą rzeczywistości. Twórczość Mondriana przypomina, że sztuka nie tylko odzwierciedla zmiany w nauce, ale może być także jej partnerem w odkrywaniu tajemnic wszechświata.

/pliki/zdjecia/mond3.jpg Najlepiej uwidocznione jest to w przedstawianiu drzewa - rozkładając je na części pierwsze artysta próbował odzwierciedlić atomowy porządek, stopniowo ograniczając drzewo jedynie do kształtów i kolorów. To według niego idealnie klarowna i absolutnie jednoznaczna wizja świata. To próba „rozpikselowania” obrazu w czasach, gdy nie znano jeszcze pojęcia piksel. Oczywiście każdy inne artysta mógł to w taki sposób namalować, ale tylko Pieta Mondrian to zrobił. Stąd artysta ten i jego obrazy są dziś tak wysoko cenione.

Tak więc chyba zgodzicie się ze mną, że nie warto wypowiadać się na temat sztuki, zanim nie dowiemy się, na co tak naprawdę się patrzymy i dlaczego artysta przedstawił to właśnie tak a nie inaczej.

Grafika: