One umierają na naszych oczach
Na świecie żyją miliony gatunków zwierząt. Ich liczba wydaje nam się ogromna, a jednak gdy słyszymy lub czytamy komunikaty mówiące o tym, że równowaga w ekosystemie została już zachwiana, czujemy jakiś wewnętrzny niepokój. To za sprawą często bezmyślnego ludzkiego działania wymiera od pewnego czasu wiele gatunków zwierząt, które nasze dzieci będą mogły zobaczyć już tylko na filmach dokumentalnych lub zdjęciach. Podejrzewam, że zdziwisz się, drogi czytelniku, gdy zobaczysz, jak wiele z tych zwierząt znasz.
Opublikowany pod egidą ONZ raport o stanie różnorodności biologicznej na świecie – The global assessment on biodiversity and ecosystem services (2019) – jednoznacznie wskazuje na niespotykane dotychczas tempo i skalę wymierania niektórych gatunków zwierząt, co w najbliższych latach może doprowadzić do nieodwracalnego zaburzenia równowagi systemu naturalnego Ziemi. W ciągu ostatnich 50 lat populacja dzikich zwierząt na Ziemi zmniejszyła się o około 58%. Dlaczego tak się dzieje? Cóż, jak już powyżej wspomniałam, stoimy za tym my, ludzie i nasza szkodliwa dla środowiska naturalnego działalność. To my zanieczyszczamy atmosferę, glebę i wodę, niszcząc naturalne ekosystemy. To my przyczyniamy się również do zmian klimatycznych, geologicznych, a nawet zmian w relacjach międzygatunkowych. I to w końcu także my zabijamy masowo dzikie, egzotyczne zwierzęta w celu pozyskania cennych surowców lub dla rozrywki. Na ten ostatni problem zwraca uwagę bardzo poruszający film "Mia i biały lew”, którego twórca w jednoznaczny sposób pokazuje bezduszność niektórych ludzi.
Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych to publikowana na bieżąco przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (IUCN - International Union for Conservation of Nature) lista gatunków organizmów zagrożonych wyginięciem. Lista istnieje od 1963 roku, a obecnie znajdziemy na niej ponad 142 500 gatunki, z czego 40 tysięcy jest zagrożonych wyginięciem. Wyróżniamy kilka głównych kategorii zagrożenia: 
EXP– gatunki zanikłe, CR – gatunki skrajnie zagrożone, żyjące na wolności; EN – gatunki bardzo wysokiego ryzyka, silnie zagrożone, VU – gatunki wysokiego ryzyka, narażone na wyginięcie.
W grupie zwierząt najbardziej zagrożonych wymarciem znalazły się następujące gatunki:
Nosorożec jawajski - obecnie występuje tylko na Jawie. Jego sproszkowane rogi są uznawane za afrodyzjak;
Lampart amurski - zamieszkuje Daleki Wschód i jest jednym z największych przedstawicieli kotów, regularnie pada ofiarą nielegalnych polowań z uwagi na jego cenną skórę;
Morświn kalifornijski - najmniejszy waleń świata, który również jest ofiarą kłusowników;
Żółwiak szanghajski - największy słodkowodny przedstawiciel żółwi. Na wolności żyje jedynie kilka osobników, a kilka pozostałych można jeszcze zobaczyć w ogrodach zoologicznych;
Wiosłonos chiński - może osiągać ponad 3 metry długości, a występuje w dorzeczach Żółtej Rzeki i rzeki Jangcy. Gwałtowny spadek populacji tego gatunku, to także wynik ingerencji człowieka w środowisko naturalne. Ostatni raz widziano przedstawiciela tego gatunku w 2003 roku.
Z bardziej rozpoznawalnych zwierząt, które uznano za krytycznie zagrożone, warto wymienić:
Tygrys sumatrzański - jest podgatunkiem tygrysa azjatyckiego oraz najmniejszym z tygrysów.
Orangutan sumatrzański- jest ssakiem z rodziny człekokształtnych, najmniej ze wszystkich małp spokrewnionej z człowiekiem.
Tuńczyk pospolity - zwany również błękitnopłetwym. Jego populacja stale maleje na skutek niezrównoważonego rybołówstwa 
(jego mięso jest bardzo popularne i zaliczane do jednego z najdroższych mięs na świecie).
Słoń afrykański - mnie trudno sobie wyobrazić, by za kilka, a może kilkanaście lat już go nie było.
Interesujące według mnie jest natomiast działanie mające na celu przywracanie wymarłych gatunków do życia. Jednym z takich działań jest na przykład poszukiwanie ostatnich okazów danego gatunku. Tak odnaleziono na przykład pszczołę Wallace’a. Ta została odkryta w roku 1859, ale potem przez wiele lat nikt jej już nie widział, dlatego została uznana za wymarłą. Ponownie znaleziono okaz tej pszczoły dopiero w 1981r. Drugim jest klonowanie. Do tego potrzebne są jednak żywe komórki wymarłych zwierząt (bądź ich jądra) i to niestety w stanie nienaruszonym, a te znaleźć jest bardzo trudno.
30 lipca 2003 roku zespół hiszpańskich i francuskich naukowców przywrócił do życia gatunek kozicy znanej jako bucardo, która przez tysiące lat zamieszkiwała wysokie partie Pirenejów. Naukowcom udało się pobrać żywe komórki od ostatniego przedstawiciela gatunku - kozy Celli. Niestety, proces klonowania zakończył się totalnym fiaskiem, bo sklonowana koza tuż po narodzinach zdechła. Nekropsja wykazała na jej płucu gigantyczny, dodatkowy płat, który wyglądał jak wątroba.
Bardzo podobnie zakończył się projekt „Łazarz”. W tym przypadku naukowcy podjęli próbę sklonowania żaby (Rheobatrachus silus), którą od 1983 roku uznawano za wymarłą. 
W tym przypadku żaden z zarodków także nie przetrwał dłużej niż kilka dni, ale badania genetyczne potwierdziły, że dzielące się komórki zawierały DNA wymarłej żaby. Prof. Michael Mahony podsumował pracę zespołu mówiąc: „[…] Samo przywrócenie do życia wymarłego gatunku żaby nie posiada dużej wartości handlowej, ale dowodzi naszych ogromnych możliwości.” A więc widzimy, że naukowcy nie tracą nadziei i wierzą, że w końcu uda się im przywrócić do życia gatunki, których obecnie już nie ma.
Czy te przykłady dają jednak nadzieję na przywrócenie pierwotnego stanu przyrodzie, który został zachwiany przez działalność człowieka? Tego nie wiem, ale jestem przekonana, że dziś ponosimy zbyt małą odpowiedzialność za degradację planety, na której żyjemy.
Grafika:
Komentarze [0]
Jeszcze nikt nie skomentował. Chcesz być pierwszy?
