Chakau haa - wynalazek Majów
Zna ją każdy. Pocieszycielka, przyjaciółka. Z truskawkami lub z orzechami, mleczna lub gorzka, biała lub czarna. Prawdziwy pokarm bogów. Czekolada. A znacie jej historię? Kakao zajmowało szczególne miejsce w tradycji Majów i Azteków. Majowie czcili boga kakaowca, zwanego przez nich Ek Chuah, natomiast Aztekowie wierzyli, że drzewo to jest darem boga Quetzalcoatla.
Kakao zajmowało szczególne miejsce w tradycji Majów i Azteków. Majowie czcili boga kakaowca, zwanego przez nich Ek Chuah, natomiast Aztekowie wierzyli, że drzewo to jest darem boga Quetzalcoatla. Zarówno jedni jak i drudzy wykorzystywali ziarna kakaowca na trzy sposoby: przyrządzali z nich luksusowy napój wzmacniający (przeznaczony wyłącznie dla wojowników i elit), 
składali je swoim bogom w ofierze i używali ich jako środka płatniczego. Dlatego chyba nie dziwi was, że kakaowiec uważany był przez obie nacje za święte drzewo. Ale to Majowie jako pierwsi wykorzystali te ziarna, by zrobić z nich napój, który nazwali chakau haa. Aztekowie również warzyli napój z tych ziaren, ale nieco później niż Majowie i swój napój nazwali xocolatl. Jedni i drudzy przygotowywali napój czekoladowy prażąc i ucierając nasiona kakaowca na podgrzewanych kamiennych żarnach i mieszając powstałą w ten sposób miazgę z wodą. Ale Majowie mieszali ją z chłodną wodą i ostrymi papryczkami chili, tworząc gorzką i tłustą zawiesinę, podczas gdy Aztekowie mieszali ją z ciepłą wodą, którą słodzili dodatkowo miodem i aromatyzowali wanilią bądź też innymi wonnymi przyprawami.
Europa nie znała tego smakołyku aż do XVI wieku, a pierwszym Europejczykiem, który miał okazję go spróbować był odkrywca Ameryki, Krzysztof Kolumb. Specjał Indian nie zrobił jednak na nim większego wrażenia. Wydał mu się zdecydowanie zbyt ostry i gorzki, dlatego też nie przedstawił go po powrocie na europejskich salonach. Dopiero konkwistador Hernan Cortes przywiózł ziarna kakaowca i zaprezentował je na dworze hiszpańskim w 1528 roku. On też jako pierwszy zaczął przyrządzać z nich napój, ale robił to jednak inaczej niż rodowici Amerykanie (dodawał dużo cukru i wanilii). Wkrótce wśród europejskich elit pojawiła się moda na przyrządzanie i spożywanie tego rarytasu. Na jej punkcie oszalały Włochy, a Perugia stała się sercem czekoladowego szaleństwa. Z Włoch czekolada powędrowała do Niemiec, Austrii i Szwajcarii. W 1615 roku dotarła do Francji, gdzie ogłoszono ją oficjalnym napojem dworu francuskiego. Potem była Holandia i Belgia, a Anglicy, którzy spróbowali jej po raz pierwszy w 1657 rok, uznali ją początkowo za zbyt ekstrawagancką. Wszędzie pito ją jednak na
gorąco, dodając przeróżne przyprawy, głównie te pochodzące ze Starego Świata. Historycy twierdzą dziś, że każdy z europejskich dworów chlubił się w tym okresie niepowtarzalną recepturą na stworzenie czekoladowego napoju.
Czekolada bardzo długo była towarem luksusowym, dostępnym wyłącznie dla zamożnych. Uważano nawet, że można ją stosować jako lekarstwo. Dla wielu był to doskonały środek przeciwko przeziębieniu i kaszlowi. Miała też pobudzać trawienie, płodność i odporność na grypę oraz wzmacniać umysł, nawet u osób cierpiących na depresję. Dopiero z czasem stała się wykwintnym przysmakiem, choć wielu nadal kręciło na nią nosem.
Do połowy XIX wieku czekoladę spożywano głównie w postaci napoju. Surowa, chropowata czekolada, z dodatkiem mąki z pszenicy, kukurydzy lub owsa, sprzedawana była w sklepach w postaci tabletek, które rozpuszczano w gorącym mleku lub wodzie. W 1828 roku chemik holenderski Coenraad Johannes van Houten opracował wynalazek, który wpłynął na dalszą historię czekolady. Wykonał prasę hydrauliczną i opracował technologię wyciskania masła kakaowego z ziaren kakao, co w konsekwencji umożliwiło produkcję czekolady do jedzenia. Jako pierwszy wyprodukował taką czekoladę w 1847 roku Anglik Joseph Fry, który nazwał swój produkt „Chocolat Délicieux à Manger”. Kilka dekad później na rynek weszła czekolada mleczna do jedzenia. Wynalazek ten przypisywany jest szwajcarskiemu cukiernikowi Danielowi Peterowi, który połączył skondensowane mleko z ziarnami kakao, masłem kakaowym i cukrem. Kolejny przełom w produkcji czekolady również zawdzięczamy Szwajcarowi. W 1879 r. Rudolf Lindt opracował proces mielenia śruty kakaowej z cukrem mlekiem,
wanilią i masłem kakaowym na gładką pastę. Cały ten proces mielenia, mieszania i podgrzewania trwał 72 godziny, ale w efekcie uzyskiwano gładką czekoladę, którą znamy do dziś (Lindt sprzedał potem swój przepis Henriemu Nestlé).
W Polsce czekoladę rozsławił August II Sas, który był jej wielkim miłośnikiem. W tym też okresie powstały w Polsce pierwsze kawiarnie. Prawdziwą jednak popularność czekolada zyskała w naszym kraju dopiero w roku 1851, kiedy niejaki Karol Wedel podał gościom w swojej cukierni czekoladę według własnego przepisu. Popularność wedlowskiej czekolady rosła tak szybko, że właściciel postanowił zbudować fabrykę, w której rozpoczęto produkcję tego specjału. I tak to czekolada zrobiła z prostego cukiernika miliardera, a Polacy pokochali ją za jej niezwykle oryginalny smak.
Smakołyk, który cenili Majowie, a za boski dar uważali Aztekowie, zachwyca dziś smakiem ludzi na całym świecie. Ale, gdy pijamy filiżankę czekolady lub nadgryzamy tabliczkę, warto pamiętać, że wszystko zaczęło się tak naprawdę od ciemnego, gorzkiego i ostrego naparu dla bogów. Dziś szaleje jednak za nim cały świat. I na nic zdadzą się ostrzeżenia, że kaloryczny i tuczący. Chyba nikt nie potrafi mu się oprzeć. Mniam, mniam.
Grafika:
Komentarze [0]
Jeszcze nikt nie skomentował. Chcesz być pierwszy?
