Co to znaczy być patriotą w XXI wieku?   

Patriotyzm, to z definicji umiłowanie swojej ojczyzny, gotowość walki za nią, często nawet z narażeniem własnego życia. Przez całe stulecia Polacy uważali, że ojczyzna to naprawdę coś bardzo cennego, coś, o co należy dbać i co należy zawsze darzyć wyjątkowym szacunkiem. W ostatnich dziesięcioleciach zaszły jednak w naszym kraju naprawdę spore zmiany, które nie pozostały bez wpływu na obywateli. Czy zatem młodzi Polacy rozumieją dziś to pojęcie tak samo jak ich przodkowie? Czy ojczyzna jest dla nich nadal aż tak wielką wartością, że byliby gotowi oddać za nią życie? A może jednak dziś to pojęcie znaczy dla nich tyle samo co lampa naftowa, a patriotyzm kojarzy im się co najwyżej ze „sztywnymi” eventami?

Dzięki naszym przodkom i ich zaangażowaniu w walkę o wolną, niepodległą Polskę, możemy dziś żyć w wolnym kraju, zatem i pojęcie patriotyzmu uległo lekkiemu przewartościowaniu i dlatego musimy je utożsamiać teraz z czymś innymi, niż czyniono to wcześniej. To prawda, że nasz świat wygląda obecnie inaczej i wiele pojęć zmieniło swoje znaczenie, ale jedno nie uległo zmianie. W przypadku ojczyzny nie wolno nam zapominać o tych, którzy przed laty tak kochali ten uciemiężony przez obcych kraj, że wywalczyli dla niego wolność. Nie wolno nam zapomnieć o przeszłości, która uczy nas, że tylko ciężka praca i mocne zaangażowanie w sprawy kraju może przynieść korzystne efekty dla obywateli. Wielu ludzi, którym ojczyzna i jej los nie są obojętne, zadaje sobie dziś pytanie, jak ma ten swój patriotyzm wyrażać? Często błądzą, poszukując odpowiedzi. A wszystko bierze się chyba stąd, że nie ma i nigdy nie było jednej definicji patriotyzmu. Prof. Jerzy Szadzki napisał kiedyś tak: „Są takie słowa w języku, które są z natury wieloznaczne, bo zależnie od tego, kto ich używa, po co i w jakim kontekście zmieniają one swoje znaczenie, a patriotyzm do takich właśnie słów należy”. Zdaniem profesora "patriotyzmu" nie da się więc zdefiniować jednoznacznie, bo równie dobrze może on być cnotą, kiedy ojczyzna jest zagrożona i trzeba ją bronić, jak i błędem, gdy wykorzystuje się go do stwarzania sobie wrogów.

Dla jednych patriotą jest więc dziś taka osoba, która kultywuje historię swojego narodu. Dla innych patriotą jest ten, kogo można uznać za wzór do naśladowania dla młodego pokolenia. A jeszcze inny uważają, że patriota to taki człowiek, która szanuje przeszłość swego narodu, dokonania narodowych bohaterów i zawsze bierze aktywny udział w świętach państwowych. Czy jednak złożenie bukietu kwiatów pod pomnikiem jakiegoś bohatera narodu, odśpiewanie hymnu i wysłuchanie przemówienia przedstawiciela władzy państwowej można już nazwać patriotyzmem? Czy za taką postawę można uznać wywieszenie na balkonie państwowej flagi w dniu 2. maja, czy udział w marszu w dniu 11 listopada? Może i tak, ale musielibyśmy być wtedy pewni, że dana osoba czyni to z potrzeby serca i nie ma w tym jakiegoś własnego interesu, a tego raczej obiektywnie ustalić się nie da. Ale czy waszym zdaniem to mimo wszystko wystarczy? Ja mam wątpliwości. Szacunek dla tych, którzy przelewali przed laty krew za wolną Polskę i oddali za nią życie, to kwestia absolutnie bezsporna, ale współczesny patriota winien wykazać się moim zdaniem jeszcze czymś innym.

Współczesny patriota powinien być, podobnie jak patriota sprzed lat, człowiekiem skromnym, kochać swą ojczyznę i postępować tak, aby swym zachowaniem nie przynosić swej ojczyźnie i swym rodakom wstydu, a wręcz przeciwnie powinien starać się dbać o swój kraj, promować dokonania swoich rodaków za granicą, szanować symbole narodowe, zawsze przekładać cele ważne dla ojczyzny nad osobiste i pracować gorliwie dla jej dobra. Wydaje mi się również, że powinien brać aktywny udział w życiu społecznym kraju i we wszelkich wyborach, bo dzięki temu ma szansę zdecydować o tym, jak ten kraj będzie wyglądał przez kolejne lata. W dobie wzrastającego zanieczyszczenia środowiska, współczesny patriota powinien mieć również wysoką świadomością ekologiczną. Jeśli kocha ojczyznę, to powinien zrobić wszystko, aby w przyszłości była ona nie mniej piękna. Dbanie o środowisko naturalne to dla patrioty winien być priorytet, bo konsekwencje dalszego zanieczyszczania mogą być niewyobrażalne. To, o czym napisałam, są obywatelskie obowiązki, które z reguły precyzyjnie regulują określone przepisy, a szacunek dla prawa i jego przestrzeganie na co dzień, to dla patrioty obowiązek. Czy zatem bycie patriotą jest dziś łatwiejsze niż kiedyś?

Podsumowując. Stan współczesnego polskiego patriotyzmu, zwłaszcza patriotyzmu młodego pokolenia Polaków, pozostaje w ścisłej zależności od patriotyzmu poprzednich pokoleń i od tego, czy są one w stanie go im przekazać. Dziś nie trzeba już poświęcać swego życia, by móc nazywać się patriotą. Wystarczy być honorowym człowiekiem, przestrzegać prawa, troszczyć się o dobro wspólne, łączyć się ze swoimi rodakami podczas klęsk lub tragedii, dbać o dobre imię kraju i promować go, dbać o środowisko i kultywować polskie tradycje, kulturę i język oraz aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym kraju. Polska, jak każdy inny kraj również potrzebuje patriotów, bo to właśnie oni są solą ziemi i biorą na siebie obowiązek kreowania lepszego jutra dla następnych pokoleń. Pozostaje więc tylko jedno, ale za to fundamentalne pytanie. Czy tacy ludzie jeszcze istnieją?

Większość z nas bardzo dobrze zna słowa wiersza Władysława Bełzy - „Wyznanie wiary dziecięcia polskiego”, które przez ostatnie sto lat wymawiano z dumą i z osobliwym wręcz nabożeństwem: „Kto ty jesteś? - Polak mały …”. Ale czy te słowa brzmią dla nas tak samo dumnie jak dla naszych przodków i faktycznie coś jeszcze znaczą?

Grafika:

• ro.com.pl/...
• kulturaliberalna.pl/...
• gazetakrakowska.pl/...
• publicystyka.ngo.pl/...