Eugeniusz Bodo i gęś

Dodano 2018-01-09, w dziale recenzje - archiwum

„Piętro wyżej” to komedia w reżyserii Leona Trystana z 1937 roku. Za scenariusz tego filmu odpowiedzialne były trzy osoby: Ludwik Starski, Emmanuel Schlechter i Eugeniusz Bodo. To ostatnie nazwisko pojawia się jednak w napisach końcowych jeszcze raz, bo jego właściciel zagrał tu jedną z dwóch głównych ról - Henryka Pączka. Nie mniej istotną dla fabuły postacią jest Hipolit Pączek (Józef Orwid), sąsiad wspomnianego wyżej Henryka. Obaj panowie noszą co prawda to samo nazwisko, ale nie są bynajmniej spokrewnieni. Fakt ten staje się oczywiście, jak się łatwo domyślić, źródłem wielu zabawnych nieporozumień.

/pliki/zdjecia/bodo1.jpg Obaj panowie mieszkają po sąsiedzku, w tej samej kamienicy, ale jeden z nich, co sugeruje tytuł, piętro wyżej. Na drzwiach obu mieszkań są naturalnie tabliczki z informacjami, kto je zamieszkuje, jednak osoby trzecie nieustannie mylą piętra, co prowadzi do wielu zabawnych sytuacji. Gdy na przykład w odwiedziny do pana Hipolit przybywa jego siostrzenica Lodzia (w tej roli Helena Grossówna), także myli drzwi, wkraczając w sposób niezamierzony na terytorium największego wroga własnego wuja.

„Piętro wyżej” to komedia, a zatem gagi sytuacyjne i słowne są tu czymś naturalnym, a salwy śmiechu nikogo raczej nie dziwią. Cała seria nieporozumień i niedomówień oraz komicznych postaci, bawi widzów od pierwszych kadrów. Nie jest to musical, choć główni bohaterowie mają wiele wspólnego z muzyką (Hipolit jest miłośnikiem muzyki klasycznej i gra namiętnie na flecie, za to Henryk uwielbia muzykę rozrywkową), a jeden z nich śpiewa tu nawet kilka piosenek. Film jest czarno-biały, a jakość dźwięku i obrazu - jak na dzisiejsze standardy – niestety nie najlepsza.

Swoją ocenę tego filmu rozpocznę od kreacji aktorskich, z których każda zapada w pamięć. Wspomniałam powyżej o kilku bohaterach, którzy pojawiają się tam tylko po to, żeby bawić widzów i świetnie im to wychodzi. Najważniejsze postaci w tej historii również nie zawodzą. Ich zachowania i reakcje są co prawda bardzo przewidywalne, ale i zawsze uzasadnione. To pozwala widzom utożsamić się z tymi bohaterami, a nawet na swój sposób się ,,zaprzyjaźnić”. Drażnić mogą jedynie trochę nazbyt szybkie zmiany osobowościowe u młodszego Pączka, który w kilka minut przeobraża się ze zwykłego kobieciarza w romantyka. Drażnią jednak tylko nieco, bo od początku jego postać wywołuje westchnienia i wzruszenia. Relacje między bohaterami są naturalnie ciepłe (np. między Lodzią i Henrykiem). Od początku czuć między nimi chemię (nawet w sposobie, w jaki na siebie patrzą). A gdy pan Henryk zaczyna śpiewać piosenkę „Umówiłem się z nią na dziewiątą”, wszyscy widzowie są już absolutnie pewni, jakim uczuciem darzy on Lodzię. Jak na romans przystało, jest słodko i różowo, czego akurat ja nie mam twórcom za złe. /pliki/zdjecia/bodo2.jpg Nie zamierzam przekonywać was do komedii romantycznych, szczególnie tych przedwojennych, ale by obronić fanów takich produkcji, posłużę się cytatem z mojej ulubionej kreskówki – „W magii na Ziemi chodzi o to, żeby pozwolić sobie czerpać przyjemność z wiary, że istnieje naprawdę… dokładnie tak jak w miłości”. Jeśli ktoś lubi rozrywkę zbudowaną na idealizacji rzeczywistości, nie można mu mieć tego za złe. Wróćmy jednak do filmu. Konflikt między sąsiadami przedstawiony jest tu w miarę realistycznie, choć niektóre decyzje podejmowane przez obie strony mogą wydawać się przesadnie napakowane absurdem. Należy przymknąć jednak na to oko, bo ma to znaczenie dla kreacji i ciągłości fabuły.

Gra aktorów jest bardzo wyrazista i mocno przerysowana. Na początku może stanowić to pewne utrudnienie w odbiorze, ale z czasem można się do tego przyzwyczaić, a nawet tym zachwycić (sposób, w jaki Eugeniusz Bodo w jednej ze scen przemawia do gęsi, jest uroczy). Mam świadomość, że taka gra nie każdemu współczesnemu widzowi przypadnie do gustu, bo obecnie obserwujemy w kinie zupełnie inny typ aktorstwa, ale myślę, że nie powinno to nam także zepsuć przyjemności z oglądania.

Dbałość o detale również jest imponująca. Każdy kostium, każda fryzura, nawet postaci drugo - trzecioplanowych, wszystko wydaje się być tu dokładnie przemyślane. Nie inaczej jest ze scenografią. Wraz z operatorem odwiedzamy wiele miejsc i każde z nich jest dopracowane w szczegółach. Oświetleniowcy też wykonali swoją robotę starannie, a przynajmniej na tyle, że jesteśmy w stanie uwierzyć, że noc jest nocą, a dzień dniem.

/pliki/zdjecia/bodo3.jpg Nie jestem pewna, czy to zdrowe, by pisać o starym filmie, który kocha się najbardziej na świecie, ale jeśli tak, to ja przyznaję się do takiej choroby. Uwielbiam ten film i te piosenki, zwłaszcza "Umówiłem się z nią na dziewiątą" i "Sex appeal". Ta pierwsza wydała mi się w pierwszej chwili wręcz nieludzko urocza, a druga wiązała się z pojawieniem się May West, czyli Eugeniusza Bodo w roli Drag Queen. Przyznam, że Bodo zaimponował mi w tej roli. Denerwuje się w przekonujący, choć zabawny sposób, ładnie śpiewa, charakterystycznie i adekwatnie do sytuacji gestykuluje, a Henryk Pączek, którego rolę odgrywa, szybko zdobył moją sympatię. Za to postać Lodzi przez znaczną część filmu mnie irytowała. Zdawała mi się jakaś mało charakterystyczna. Z czasem przyzwyczaiłam się jednak do tej postaci, a pod koniec filmu nawet ją polubiłam.

"Piętro wyżej" to jeden z tych filmów, które ja utożsamiam z cudownością. Naprawdę bardzo mi się podoba, ale jestem świadoma, że nie każdy będzie po jego obejrzeniu równie zadowolony. Niemniej zachęcam do podjęcia tego ryzyka. Warto rzucić okiem, nawet po to, by cofnąć się na chwilę nieco w czasie.

Grafika: