Polski program rakietowy
Wielu ludzi uważa, że technologia rakietowa i podbój kosmosu w XX wieku zarezerwowane były wyłącznie dla światowych potęg gospodarczych. To naturalnie prawda, ale tylko po części, gdyż z tej reguły wyłamuje się Polska. Ten biedny, kompletnie zrujnowany po II wojnie kraj, z centralnie sterowaną gospodarką, miał także swój własny program rakietowy.
W 1958 roku z bardzo prymitywnej platformy startowej na Pustyni Błędowskiej wystartowała pierwsza polska rakieta badawcza typu RD, której celem było pozyskanie ważnych informacji meteorologicznych z wyższych partii atmosfery, czyli z wysokości ok. 1900 m. W późniejszej fazie realizacji tego programu, tym samym typem rakiety (lekko zmodernizowanej) wysłano jeszcze misję biologiczną. Rakieta RM-2D, wyposażona w specjalistyczną, specjalnie do tego celu opracowaną kapsułę biologiczną, wyniosła na wysokość około 1580 metrów dwie myszy. Program wysyłania z Pustyni Błędowskiej w wyższe partie atmosfery rakiet meteorologiczno - badawczych, został jednak zaniechany w 1963 roku. Mimo wszystko program ten w ciągu kilku lat realizacji dostarczył polskim naukowcom wielu cennych informacji, a inżynierom bezcennego doświadczenia. Zlikwidowanie platformy startowej na Pustyni Błędowskiej nie oznaczało jednak końca polskiego programu rakietowego.
Uznano bowiem, że to miejsce nie nadaje się specjalnie do wysyłania większych konstrukcji. Trzeba zaznaczyć, iż im większa rakieta i tym samym wysokość jej operowania, tym większa jest też odległość od pierwotnego punktu startowego. Prędkość postępowa rakiet zwiększa się bowiem z kwadratem wysokości (rakiety takiego typu były stabilizowane obrotowo, podobnie jak pocisk w broni palnej). W związku z tym działało na nie wiele przeróżnych sił, na czele z przyśpieszeniem orbitalnym, siłą Coriolisa i zejściem z toru lotu. Polscy inżynierowie musieli znaleźć miejsce, w którym naddźwiękowy kawał stali nie będzie stanowił ani przeszkody, ani zagrożenia. Wybór padł na gęsty sosnowy las w pobliżu Ustki, gdzie postanowiono zlokalizować tajny poligon rakietowy, z którego przez 5 lat (1965 – 1970) wystrzeliwano prototypy rakiet Meteor w kierunku Bałtyku (program był kontynuowany do roku 1974, ale z terenu doświadczalnego ośrodka rakietowego nieopodal Łeby). Oba ośrodki były wyposażone w platformę startową, a może raczej pochylnie umieszczoną nad półkolistym dołem wylanym żelbetonem, do którego wpadały rozgrzane do ogromnych temperatur gazy wylotowe z silników odrzutowych. W 
tym ośrodku zbudowano również warsztaty i halę montażową, z której szyny wiodły bezpośrednio do platformy startowej, przy której znalazł się jeszcze solidny schron, w którym chowała się w trakcie odpalania rakiet obsługa techniczna.
Skoro znamy już miejsca, gdzie prowadzono w latach powojennych prace nad rakietami, to teraz wypadałoby napisać słów kilka o samych rakietach, które tam testowano. Pierwszą z nich była rakieta „METEOR I” Ta jednostopniowa lecz dwuczłonowa rakieta (posiadająca jeden człon napędowy i jeden naukowy) była wyposażona w silnik na paliwo ciekłe, mogący pracować około 2-4 sekundy, który rozpędzał rakietę do prędkości 1100 m/s i wynosił ją na wysokość 36 km w czasie poniżej dwóch minut (jak każdy kolejny Meteor stabilizowany był obrotowo przy pomocy stateczników. Była to 2,5 m rakieta meteorologiczna, która po dotarciu do najwyższego pułapu, separowała się od pierwszego członu i wypuszczała kilka metalowych dipoli, poprzez które zbierano informacje o prądach powietrznych w stratosferze. Łącznie w latach 1965-1972 wystrzelono 177 rakiet METEOR I.
Kolejnym modelem była rakieta METEOR II k wyprodukowana w liczbie 10 egzemplarzy. Ta mierzące 4,5 metra jednostopniowa rakieta w drugim członie zabierała ze sobą sondę Ramzes, która wykonaniu misji lądowała na spadochronie. Rakieta wynosiła 10 kilogramowy ładunek na wysokość 90 km, czyli aż do jonosfery. Rakietę tę wystrzeliwano od 1968 roku do końca programu.
Kolejna rakieta nosiła nazwę METEOR III. Była to rozwojowa wersja METEORA I, mająca podwójną ilość dipoli, chodź pułap operowania był ten sam. Wyposażona była w dwa stopnie napędowe (trzeci zawierał dipole). Rozważano także starty tego typu rakiet spod skrzydła samolotu lecącego na wysokości 5 km. Rakieta METEOR III była największą polską rakietą
przeznaczoną do badania atmosfery. 
Oczywiście pod koniec funkcjonowania programu stworzono jeszcze projekt rakiety, która była połączeniem METEORA I z METEOREM II i według projektantów miała wznieść się na wysokość 140 km, która to wysokość uznawana jest już za kosmos.
Ta rakieta nie doczekała się jednak realizacji, ponieważ program zamknięto. Oficjalnie nie podano żadnego powodu, lecz wielu przypuszcza, że stał za tą decyzją Związek Radziecki, który obawiał się efektów dalszych prac polskich inżynierów na rakietami. Inni twierdzą, że zamknięcia programu rakietowego było wynikiem dużych trudności gospodarczych i braku środków finansowych na takie kosztowne badania w budżecie państwa.
Ta czy inaczej uważam, że program rakietowy METEOR był naprawdę bardzo ciekawą kartą w powojennej historii Polski. Może gdyby w Polsce panował wtedy kapitalizm, znalazł by się taki polski Elon Musk i dziś to my proponowalibyśmy kolonie na Marsie pod naszą flagą.
Grafika:
Komentarze [1]
2022-11-29 09:48
Szkoda, że tyle rzeczy mogło się podziać w Polsce, ale im nie pozwolono… A to tylko jeden z przykładów. Gdzie bylibyśmy dziś, gdybyśmy wtedy nie byli pod radzieckim butem…?
Literówka w datach METEORA1 się znalazła. :)
- 1
