Świat aniołów   

Kiedy jest mowa o aniołach, to zazwyczaj pierwsza myśl, jaka przychodzi nam do głowy, dotyczy świetlistej istoty w białej szacie, ze złocistymi włosami, pierzastymi skrzydłami i aureolą nad głową, która szerzy dobro wszędzie tam, gdzie się pojawi. Taki właśnie obraz aniołów utrwalił się przez lata w naszej kulturze i jest nieustannie rozpowszechniany. Ale właściwie skąd się wziął taki wizerunek aniołów i kim one tak naprawdę są?

Każdy wierzący wie od dziecka, że anioł to byt duchowy, pozbawiony fizycznego ciała i płci, a zatem w sensie ścisłym nie może też mieć wyglądu, za to może ukazywać się ludziom pod różnymi postaciami. Podstawowym zadaniem anioła jest wypełnianie woli Boga i wspieranie realizacji jego planów. Objawiając się człowiekowi, mogą więc wyglądać jakkolwiek zechcą albo przez wpływanie na jego wyobraźnię, albo przez przybranie konkretnej formy.

Ludzie zawsze wierzyli w różnego rodzaju opiekuńcze duchy. W chrześcijaństwie o aniołach wspomina się zarówno w Starym i w Nowym Testamencie jak w innych świętych pismach. Nigdzie tam nie ma jednak wzmianki o tym, skąd się one tak naprawdę biorą. Dowiadujemy się jedynie, że są doskonalsze od nas i stworzone po to, by służyć Bogu i ludziom. Więcej na ich temat można się dowiedzieć dopiero z późniejszych tekstów, np. z apokryfów. W Kościele Katolickim od początku spierano się w kwestii aniołów, m.in. ich pochodzenia, natury, wyglądu, kultu itp. No i nie wolno nam zapominać, iż pewnego razu jeden z tych boskich aniołów (Szatan), wraz grupą swoich sprzymierzeńców, postanowił sprzeciwić się woli Najwyższego, za co ten strącił go wraz z kompanami z Nieba.

Aniołowie, którzy jako posłańcy Boga zjawiają się na Ziemi, przybierają zazwyczaj ludzką postać. Według wielu znanych powszechnie świadectw to postać wysokiego, przystojnego, muskularnego mężczyzny (w żadnym z tekstów biblijnych nie wspomina się o pojawianiu się aniołów-dzieci lub aniołów-kobiet, wizerunku, cieszącego się tak ogromną popularnością w sztuce od czasów renesansu). Wygląd taki przybierają prawdopodobnie dlatego, że budzi on u ludzi zaufanie i pasuje do powszechnego stereotypu wojownika i bohatera. W Ewangeliach aniołowie ukazują się więc jako młodzieńcy w białych, lśniących szatach (niekiedy także jako jeźdźcy w zbrojach i z mieczem). Ich oblicza pełne są dostojeństwa, a postacie (obdarzone nadzwyczajną siłą) uderzają urodą i jaśnieją. Co ciekawe, poza przypadkiem Gabriela, nie ma nigdzie wzmianki, by jakiś inny anioł również latał (choć i w tym przypadku może to być jedynie nieścisłość, bo być może piszącemu o Gabrielu prorokowi Danielowi chodziło po prostu o podkreślenie faktu jego błyskawicznego przybycia), dlatego zaskakujące są te nasze wyobrażenia o aniołach jako uskrzydlonych stworzeniach. A zatem na pytanie, skąd wzięły się na obrazach aniołów te wielkie ptasie skrzydła, należałoby odpowiedzieć, że doprawili im je ludzie. Podobnie rzecz ma się zresztą z aureolą. Oczywiście anioły nie noszą żadnych kółek nad głowami, choćby i te miały być z platyny, jednak wyraźna poświata czystej energii, którą często była widoczna wokół nich (najwidoczniejsza jest przy głowie), dała najprawdopodobniej początek takiemu ich przedstawianiu.

Według chrześcijan aniołowie spełniają dwie funkcje. Po pierwsze – wysławiają Boga, a po drugie – opiekują się ludźmi. Te, które wysławiają Boga, skupiają się według św. Grzegorza w chórach anielskich, odpowiadających Bogu jako Stwórcy, Chrystusowi i Duchowi Świętemu. Liczba tych chórów, według różnych teologów, waha się od 7 do 11. Powszechnie uważa się również, że każdy człowiek ma swojego Anioła Stróża (w tradycji judaistycznej ma ich podobno aż trzech), który pełni funkcję jego indywidualnego opiekuna. Starożytny mnich i teolog Pseudo-Dionizy Areopagita twierdził, w oparciu o liczne biblijne opowieści, że aniołowie opiekują się ludźmi w ich codziennym życiu, służąc wsparciem i oddalając niebezpieczeństwa. A zatem Anioł Stróż jest uosobieniem Opatrzności Boskiej w stosunku do każdego z nas z osobna. Od pierwszej chwili naszego życia na ziemi do niego należy przewidywanie i usuwanie rozlicznych niebezpieczeństw, jakie zewsząd nam zagrażają, a które mogłyby nam przeszkodzić w osiągnięciu celu, dla którego zostaliśmy stworzeni. Zanoszą one również nasze modły do Boga, a wstawiając się za nami, przyczyniają się do naszego zbawienia. Zadaniem Anioła Stróża jest nie tylko usuwanie wszystkiego, co może zaszkodzić zdrowiu i zagrozić życiu powierzonego jego opiece człowieka, ale też uświadamianie jego duszy o szatańskich pułapkach oraz oświecanie, pouczanie i zachęcanie go do godnego życia. Gdy jednak mimo tych wszystkich zabiegów anioła człowiek upadnie,ten nie opuszcza go, tylko błaga Boga o łaskę nawrócenia dla swojego podopiecznego, bo Anioł Stróż niczego tak mocno nie pragnie jak nawrócenia powierzonego mu grzesznika.

Angelologia - nauka zajmująca się aniołami - mówi, że jeśli anioł sprawuję pieczę nad swym podopiecznym wzorowo, może awansować w anielskiej hierarchii. Pismo Święte w Księdze Tobiasza i w Apokalipsie wspomina, że wśród niezliczonej liczby aniołów jest też siedmiu, którzy „wchodzą przed majestat Pański”. Aniołowie ci znajdują się najbliżej tronu Boga i nie są, mówiąc kolokwialnie, wykorzystywani do posług zewnętrznych.

Istoty te pełnią również znaczącą rolę w religii islamskiej. Podobnie jak w chrześcijaństwie czy judaizmie, wierzy się tam, iż aniołowie przebywają w niebie, wypełniają rozkazy Boga, który je stworzył i są gotowi służyć ludziom. Poza tym uważa się, że sam anioł Dżibril (odpowiednik chrześcijańskiego Archanioła Gabriela) miał podyktować Mahometowi treść Koranu.

Jak widać aniołowie odgrywają niezwykłą rolę w największych religiach świata. Nie dziwne więc, że ich wizerunki rozpowszechniły się od zarania dziejów zarówno malarstwie, rzeźbie, literaturze jak i ostatnio w kinematografii. Już w średniowieczu, kiedy prężnie rozwijało się malarstwo sakralne, motyw aniołów był często wykorzystywany. Przedstawiało się je wtedy samotnie lub w większej grupie. Zazwyczaj ubrane były w zwiewne szaty, otoczone jasnością i z wielkimi skrzydłami. Przedstawiające ich rzeźby strzegą do dziś fasad wielu kościołów na całym świecie. W sztuce baroku bardzo popularne były wizerunki pulchnych cherubinków. Później anioły zaczęły pojawiać się w literaturze, zwłaszcza w poezji. Motyw upadłych aniołów stał się również pożywką dla wielu pisarzy i scenarzystów filmów fantasy. Współcześnie organizowane są często specjalne kiermasze bądź jarmarki powiązane z ich postaciami. Wiele państw czy miast ma także w swoich herbach anioły, które - jak przypuszczam - mają stać na straży ich bezpieczeństwa.

Anioły są z ludźmi od zawsze i można powiedzieć, że ludzie się z nimi oswoili. I choć w Biblii napisane jest, by nie czcić nikogo poza Bogiem, to ludzie w dalszym ciągu zwracają się w kłopotach, słowami znanej nam wszystkim modlitwy do swojego Anioła Stróża, wierząc, że te ich prośby zostaną przekazane dalej i wysłuchane. Czy warto wierzyć w obecność aniołów i ich opiekę nad nami? To kwestia indywidualna, ale ja osobiście uważam, że jak najbardziej.

Grafika:

• drogowskazydonieba.com
• polskatradycja.pl
• miesiecznikegzorcysta.pl
• spiritualdirection.com
• wikimedia.org