Święta Wielkanocne w czasach pandemii
Święta Wielkanocne to dla Katolików czas wyjątkowy. W tym roku również, ale z nieco innego powodu. Po raz pierwszy od wielu lat nie dane nam ich będzie spędzić w szerszym rodzinnym gronie, co należy przecież do polskiej tradycji. Rząd RP, kierując się aktualnym stanem zagrożenia epidemiologicznego, wprowadził bowiem liczne restrykcyjne ograniczenia, które nam to skutecznie uniemożliwią. Obywatele to oczywiście rozumieją, ale nie zmienia to faktu, że jest to dla nich trudne, bo w naszej tradycji święta to czas, w którym odwiedzamy całą rodziną. No cóż, jak się nie ma, co się lubi, to trzeba polubić to, co się ma i cieszyć się tym, że jesteśmy zdrowi i możemy mimo wszystko te święta przeżyć. Nie będą one co prawda wyglądały tak jak w minionych latach, ale jednak będą. W związku z pandemią Papież Franciszek wprowadził kilka zmian w tradycyjnych świątecznych obrządkach i zobligował biskupów do ich wprowadzenia w podlegających im kościołach, a wiernych poprosił o zastosowanie się do nich. Jak zatem będą tegoroczne Święta Wielkanocne przebiegać?
Tradycja obchodzenia tych świąt jest naprawdę bogata, ale pozwolę sobie tu przywołać tylko kilka najważniejszych wydarzeń. Uroczystości świąteczne rozpoczyna Niedziela Palmowa (szósta niedziela Wielkiego Postu), która jest upamiętnieniem triumfalnego wjazdu Jezusa do Jerozolimy. Ta niedziela przypada na 7 dni przed Wielkanocą i wprowadza wiernych w okres Wielkiego Tygodnia, który ma być w założeniu czasem refleksji, wyciszenia i przeżywania męki Chrystusa. Okres Wielkiego Tygodnia i przypadające w nim Triduum Paschalne to dla chrześcijan najświętszy czas w roku. Od Niedzieli Palmowej do Niedzieli Zmartwychwstania Kościół wspomina najważniejsze wydarzenia w historii zbawienia: ustanowienie Eucharystii, mękę i śmierć Chrystusa oraz Jego zmartwychwstanie. Wszystkie obrzędy liturgiczne tych dni mają więc pomóc katolikom w przeżyciu tajemnicy ich zbawienia. Poniedziałek, wtorek i środa Wielkiego Tygodnia są dniami poświęconymi sakramentowi pojednania. Nie ma wtedy żadnych specjalnych liturgii (według opisu ewangelistów, Pan Jezus spędził te trzy dni w Jerozolimie, gdzie nauczał w świątyni), natomiast już w Wielki Czwartek liturgia uobecnia Ostatnią Wieczerzę, ustanowienie przez Jezusa Eucharystii oraz kapłaństwa służebnego. Tego dnia wieczorem Mszą Wieczerzy Pańskiej rozpoczyna się w kościołach Triduum Paschalne (przed rozpoczęciem tej liturgii opróżnia się oczywiście tabernakulum, w którym przez cały rok przechowywany jest Najświętszy Sakrament. Tabernakulum pozostaje puste aż do Nocy Zmartwychwstania). W kościołach katedralnych oraz diecezjalnych Mszę Wieczerzy Pańskiej poprzedza zwyczajowo, prowadzona przez biskupów, 
Msza święta Krzyżma, podczas której biskupi święcą oleje, które przez cały rok służą przy udzielaniu sakramentów chrztu, święceń kapłańskich, namaszczeniu chorych, a kapłani koncelebrujący tę mszę z biskupem odnawiają wtedy swoje przyrzeczenia kapłańskie. Msza Krzyżma jest wyrazem jedności i wspólnoty duchowieństwa diecezji. Po Mszy Wieczerzy Pańskiej rusza procesja do tzw. ciemnicy, gdzie rozpoczyna się adoracja Najświętszego Sakramentu. Od tej chwili aż do Zmartwychwstania w kościołach panuje przejmująca cisza. Wielki Piątek to dzień Krzyża. Tego dnia odprawiane są także nabożeństwa Drogi Krzyżowej. W wielu kościołach rozpoczynają się one o godz.15.00, gdyż wedle przekazu ewangelistów właśnie wtedy Jezus miał umrzeć na Krzyżu. Po południu odprawiana jest jeszcze niepowtarzalna wielkopiątkowa Liturgia Męki Pańskiej. Po liturgii Krzyż zostaje w widocznym miejscu, tak, by każdy wierny mógł go adorować. Jest on aż do Wigilii Paschalnej najważniejszym punktem w kościele. Ostatnią częścią liturgii Wielkiego Piątku jest tradycyjna procesja do Grobu Pańskiego. Na ołtarzu umieszczonym przy Grobie lub na specjalnym tronie wystawia się Najświętszy Sakrament w monstrancji okrytej białym przejrzystym welonem - symbolem całunu, w który owinięto ciało zmarłego Chrystusa. W wielu kościołach przez całą noc trwa potem jego adoracja. Wielka Sobota jest dniem ciszy i oczekiwania. Po śmierci krzyżowej i złożeniu do grobu wspomina się zstąpienie Jezusa do otchłani. W Wielką Sobotę wierni idą do kościoła święcić pokarm. Każdy produkt znajdujący się w ich koszyczkach coś symbolizuje. Warto pamiętać, że Wielki Piątek i Wielka Sobota to jedyny czas w ciągu roku, kiedy Kościół nie sprawuje mszy świętych. Wielkanoc zaczyna się w zasadzie już w sobotę po zachodzie słońca. Rozpoczyna ją bowiem tzw. liturgia światła. Na zewnątrz kościoła kapłan święci najpierw 
ogień, a następnie zapala od niego Paschał - wielką woskową świecę, która symbolizuje zmartwychwstałego Chrystusa. Potem nastaje święta Noc Zmartwychwstania, podczas której Chrystus Pan powstaje z martwych. Noc Paschalna oraz Niedziela Wielkanocna to największe święto chrześcijańskie. W Wielką Niedzielę katolicy idą do kościoła na Rezurekcję, by świętować Zmartwychwstanie Jezusa.
Taka jest chrześcijańska tradycja. W tym roku, ze względu na ogólnoświatową epidemię koronowirusa, ma być jednak inaczej. Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów kilkanaście dni temu opublikowała specjalny dekret, który został podpisany przez jej prefekta, kardynała Roberta Saraha i zatwierdzony mandatem Papieża Franciszka. Zmieni się naprawdę sporo, począwszy od formy obrzędów triduum paschalnego, przez świąteczną spowiedź po świecenie pokarmów. Dekret Kongregacji stanowi jednocześnie, że Wielkanoc nie może być przeniesiona na inny termin (może być jedynie przełożona Msza Święta Krzyżma, która jest sprawowana w Wielki Czwartek). A co najistotniejsze wszystkie obrzędy sprawowane będą w kościołach bez fizycznej obecności wiernych.
Wielkanoc w 2020 roku wypada 12 kwietnia. W obecnej sytuacji wychodzenie z domu jest niewskazane (jeszcze nie zabronione), zatem msze święte odprawiane będą prawdopodobnie bez udziału wiernych. Dla nich przygotowywane są przekazy live, które będą transmitowane w różnych stacjach telewizyjnych i na portalach internetowych. Zatem każdy Katolik będzie mógł uczestniczyć w tych wydarzeniach wirtualnie. 
Kongregacja zaleciła również, by Biskupi i proboszczowie powiadomili wiernych w swoich parafiach o dokładnej godzinie rozpoczęcia celebrowania misterium liturgicznego Triduum Paschalnego, tak, by ci mogli włączyć się w modlitwę w swoich domach. W Wielki Czwartek Msza św. Wieczerzy Pańskiej odbędzie się również bez udziału wiernych. Pominięte mają zostać w niej „gest umycia nóg starcom” oraz procesja, a Najświętszy Sakrament ma być mimo wszystko przechowywany w tabernakulum. W czasie Wigilii Paschalnej, zgodnie z decyzją wspomnianej Kongregacji, pominięte mają zostać: rozpalanie ogniska - w obrzędzie światła (zapalana ma być jedynie świeca) i procesja. Prezydium Konferencji Episkopatu Polski podało ponadto informację, że w tym roku nie odbędzie się w polskich kościołach w Wielką Sobotę święcenie pokarmów.
Wiernym pozostaje więc oglądanie wszystkich wydarzeń, czyli rekolekcji, mszy świętych i innych nabożeństw w Internecie lub telewizji. Mimo całego tego zamieszania i ogromnych niedogodności, chciałabym jednak życzyć wszystkim czytelnikom naszej gazety radosnych, a co najważniejsze zdrowych Świąt Wielkanocnych.
Grafika:
Komentarze [0]
Jeszcze nikt nie skomentował. Chcesz być pierwszy?
