W świecie krypto podatków
Kryptowaluty budzą ogromne zainteresowanie i mnóstwo emocji. Jestem przekonany, że trudno byłoby znaleźć dziś kogoś, kto o nich jeszcze nie słyszał, choć większość z nas ma na ich temat niewielką wiedzę. Zazwyczaj sądzimy, że kryptowaluty to jakieś wirtualne pieniądze lub system transakcyjny w Internecie. I mamy oczywiście rację, choć nie do końca, bo to przede wszystkim absolutnie przełomowa technologia w sieci, a jej obecne wykorzystywanie jako środka płatniczego jest tylko jednym z bardzo wielu możliwych zastosowań. Zainteresowanie ludzi tą walutą spowodowane było na początku głównie faktem, że nikt tych transakcji nie kontrolował, a dostęp do nich mieli wyłącznie użytkownicy, którzy posiadali zaszyfrowane, prywatne klucze, co pozwalało im pozostać anonimowymi. Na początku rządy wielu państw nie widziały w tym większego zagrożenia dla swoich systemów finansowych, ale gdy tylko rynek kryptowalut się rozrósł, to instytucje finansowe poszczególnych państw natychmiast zwróciły na niego baczniejszą uwagę. I tak po raz kolejny okazało się, że niejaki Benjamin Franklin miał kiedyś rację...
Czym jest kryptowaluta? To wynalazek w systemie finansowym, który został opracowany poza oficjalnymi instytucjami finansowymi państwa i według opinii finansistów stanowi poważne zagrożenie dla istniejącego systemu finansowego. Kryptowaluty to nic innego jak wirtualnie zaksięgowane informacje o stanie posiadania w umownych jednostkach, które można kupić sobie na giełdzie lub w specjalnych internetowych kantorach. I co jest chyba najważniejsze, kontrolę nad środkami płatniczymi może sprawować wyłącznie posiadacz zaszyfrowanego klucza prywatnego (technologia ta nie zakłada bowiem potrzeby istnienia jakiegoś centralnego komputera ani żadnych systemów zarządzających i weryfikujących konkretne transakcje). Zastosowane w tym systemie metody matematyczne i kryptograficzne uniemożliwiają również podwójne wydanie kryptowaluty, jej podrobienie lub kradzież. Co ciekawe, kryptowaluta jest już przez większość krajów na świecie uznawana za jednostkę walutową.
31 października 2008 roku jakiś internauta, ukrywający się pod pseudonimem Satoshi Nakamoto (niektórzy uważają, że pod tym pseudonimem ukryła się grupa matematyków i kryptografów), opublikował w sieci manifest pt. „Bitcoin: Elektroniczny system pieniężny peer-to-peer" i opisał w nim zasady funkcjonowania pierwszej cyfrowej kryptowaluty, czyli tzw. „bitcoina” (nazwał to nowym elektronicznym systemem bezgotówkowym). Wtedy nikt nie wróżył jego pomysłowi sukcesu, choć był on bezsprzecznie innowacyjny (wykorzystano w nim algorytm Davida Chauma, pozwalający na bezpieczny przesył danych i ich zmianę, na którym bazują do dziś wszystkie znane kryptowaluty). Wspomniany algorytm powstał w roku 1983, ale dopiero po latach udało się wykorzystać go w praktyce. Nie bez znaczenia dla rozwoju kryptowalut był też kryzys finansowy, 
którego szczyt przypadł na lata 2008/2009. Ówczesny spadek zaufania ludzi do państwowych instytucji finansowych, spowodował nagły wzrost zainteresowania niezależnym systemem walutowym.
Bardzo istotne w wypadku kryptowalut jest również to, że wszelkie operacje na nich prowadzone są wyłącznie w sferze wirtualnej. Na początku państwa nie specjalnie ingerowały w ten rynek, nasze Ministerstwo Finansów również. Wiadomo było, że internetu raczej znacjonalizować się nie da, ale szybko okazało się, że opodatkowanie tych transakcji jest już jak najbardziej w zasięgu instytucji państwa (komunikat naszego Ministerstwo Finansów z kwietnia 2018 mówi wyraźnie, że obrót kryptowalutami ma podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych – tzw. PCC). Resort tłumaczy w swoim komunikacie, że dochody uzyskane z tego tytułu muszą podlegać opodatkowaniu na zasadach ogólnych, a przychody z obrotu krytpowalutami zostają zakwalifikowane do źródła przychodów z tytułu praw majątkowych lub pozarolniczej działalności gospodarczej. I tu pojawia się Benjamin Franklin, który pewnego razu powiedział, że na tym świecie pewne są tylko dwie rzeczy, śmierć i podatki. Przedsiębiorcy spodziewali się konieczności płacenia podatków, które sprawiedliwie powinny dotykać każdego, jednak spodziewali się wyłącznie wprowadzenia podatku dochodowego, jak to ma miejsce w wielu innych cywilizowanych krajach. A tu niespodzianka i wprowadzenie podatku PCC.
PCC w Polsce wynosi 1% od kwoty transakcji. I chociaż wydaje się to niewiele, to problem jest, bo zarabiający na minimalnych wahaniach kursów, wykonują dziesiątki takich transakcji dziennie i od każdej będą musieli zapłacić podatek, nie mogąc sobie jednak odpisać kosztów uzyskania przychodu, bo w rozumieniu polskich przepisów wyciągi z transakcji giełdowych z internetowej giełdy kryptowalut nie stanowią dowodów księgowych. 
W tej sytuacji rodzimi przedsiębiorcy musieliby do interesu w większości dopłacać (zyskując np. 0,5% na transakcji musieliby zapłacić cały 1% podatku, musieliby go również zapłacić wtedy, gdy ich transakcja przyniosła straty). Przykładowo, jeśli przedsiębiorca w ramach swej działalności gospodarczej obracał sumą 10 000zł i wykonał dziennie 10 transakcji kupna i 10 sprzedaży po 10 000zł, czyli po 300 w miesiącu nie zarabiając na tym ani grosza, to do zapłaty będzie miał ponad 0.5 mln podatku, gdyż od kwoty 3 mln przychodu (w skali miesiąca) nie będzie mógł odliczyć 3 mln kosztu uzyskania (osoby fizyczne mają tu lżej i do udokumentowania kosztów przychodu wystarczą im wyciągi transakcji z giełdowych).
Osoby inwestujące i rozliczające się w kryptowalutach z takim rozwiązaniem się nie godzą, uważają bowiem, że to najbardziej opresyjna i restrykcyjna interpretacja prawa podatkowego na świecie i już szykują akcje protestacyjne. Na początek poprosili jednak najlepsze polskie kancelarie prawne o sporządzenie opinii prawnej dotyczącej płacenia podatku od obrotu oraz handlu kryptowalutami. Podpisani pod tymi opiniami prawnicy stwierdzili, że kryptowaluta nie jest objęta prawem majątkowym i nie spełnia kryteriów elektronicznego pieniądza, zatem nie może być również tak traktowana. Opierając się na ich opiniach, przedsiębiorcy operujący kryptowalutami zapowiedzieli szereg akcji protestacyjnych. Wszystkich zainteresowanych udziałem w takich akcjach muszę jednak zmartwić. Wspomniani przedsiębiorcy nie planują bowiem zainteresowania opinii publicznej tym problemem poprzez burdy uliczne. Nie będzie więc palenia opon przed ministerstwem, rzucania rac, petard, czy noszenia przyciągających wzrok transparentów albo kukieł i skandowania oryginalnych haseł, 
czy bezpośrednich starć z policją. Nie. Oni planują po prostu realizować skrupulatnie postanowienia Ministerstwa Finansów, zasypując rodzime urzędy skarbowe pełną dokumentacją dokonywanych przez siebie operacji na kryptowalutach (zakup jednej jednostki kryptowaluty wymaga niekiedy przeprowadzenia dziesiątek, setek, a nawet tysięcy pomniejszych transakcji, co sprawia, że podatnik obracający kryptowalutami będzie musiał składać w swoim urzędzie skarbowym analogiczną liczby deklaracji, bo zgodnie z obowiązującym u nas prawem każda taka transakcja musi być rozliczona osobno). Może nie jest to zbyt widowiskowy protest, ale z pewnością bardzo oryginalny i kto wie, czy nie będzie on też skuteczny.
Osobiście bardzo mnie ciekawi rozwój tej sytuacji. Na razie obie strony konfliktu okopały się i trwają na swoich pozycjach. Trudno zatem przewidzieć, jak to się zakończy. Jeśli jednak ta konieczność płacenia PCC zostanie przez państwo utrzymana, to będzie to prawdziwy cios w rynek kryptowalut. A co wy o tym wszystkim sądzicie?
Grafika:
Komentarze [0]
Jeszcze nikt nie skomentował. Chcesz być pierwszy?
