Czym jest dziś patriotyzm?
W dawnych czasach patriotyzm utożsamiano głównie z udziałem w walkach za ojczyznę. Przekonanie to było szczególnie silne w Polsce, jako że kraj nasz przez wiele lat znajdował się pod zaborami, co zmuszało naszych przodków do podejmowania zbrojnej walki o niepodległość. Również polscy bohaterowie narodowi, których uznaje się powszechnie za wzór takiej postawy, to głównie wybitni dowódcy wojskowi, np. Tadeusz Kościuszko czy Józef Piłsudski. Przeciętny Polak miałby jednak problem, gdyby musiał wskazać postać historyczną, która swoją miłość do kraju potrafiła okazać w czasie pokoju.
Warto więc zastanowić się, czym jest dziś patriotyzm. Czy polskość jest dla nas nadal powodem do dumy, czy też nie przywiązujemy już do niej żadnej wagi, a może nawet niekiedy się jej wstydzimy? W świadomości wielu ludzi (niekiedy i nas samych) Polak jest kimś „gorszym” od obywatela kraju z Europy Zachodniej, a polskość kojarzona jest z zaściankowością i zacofaniem. Uwidacznia to zwłaszcza nasz stosunek do ludowych tradycji i obyczajów. Myślący w ten sposób zapominają, że nie są one wyłącznie domeną Polaków. Inne narody również posiadają własne tradycje. Ba, równie chętnie je rozwijają i są z nich dumne. Przykładem może być choćby leżąca nieopodal nas Austria, gdzie w święta narodowe wielu ludzi z przyjemnością przywdziewa ludowe stroje. Większość Polaków uważa się jednak za osoby mocno przywiązane do swojej ojczyzny. Można się zastanowić, czy w niektórych przypadkach nie jest to tylko powierzchowne, narzucone być może przez presję społeczną myślenie (osoba, której nie zależy na własnej polskości, wstydzi się po prostu do tego przyznać, słysząc wokoło, jak ważny jest patriotyzm). Z pewnością wielu Polaków odczuwa bliską więź z ojczyzną. Pozostaje tylko pytanie, czy podejmują oni konkretne działania, by tę deklarowaną miłość do Polski udowodniać?
Wydawać by się mogło, że współcześnie, kiedy Polsce nie zagraża ingerencja wrogich wojsk, okazywanie przywiązania do swojej ojczyzny winno być o wiele łatwiejsze. Dziś wystarczy bowiem okazać szacunek godłu, hymnowi, językowi i historii. Tymczasem i to nas przerasta. Okazuje się, że nawet te najprostsze gesty, które wyrażają bądź co bądź poczucie dumy z narodowej przynależności, są wśród naszych rodaków rzadkością. Aby się o tym przekonać, wystarczy zwrócić uwagę, jak niewiele osób wywiesza w Polsce flagę państwową w święta narodowe, potrafi godnie odśpiewać hymn państwowy, zna historię swojego kraju, czy też szanuje swój język, nie wtrącając do niego zbędnych wulgaryzmów bądź też wyrazów zapożyczonych z innych języków.
Według Słownika Języka Polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego patriota to „człowiek kochający swoją ojczyznę i naród, gotów do pracy i największych poświęceń dla ich dobra”. W tym miejscu nasuwa mi się jednak pytanie: o jakie poświęcenia mogło autorowi chodzić? Znając nieco historię domyślam się, że chodziło mu o poświęcenie własnych dóbr materialnych czy też życia, jeśli wymagało tego dobro ojczyzny bądź narodu. Można by pozornie pomyśleć, że obecnie nie ma już okazji do takiego postępowania, z czym trudno mi się jednak zgodzić.
Moim zdaniem współczesną formą poświęcania się dla ojczyzny może być np. decyzja o podjęciu pracy czy odprowadzaniu podatków we własnym kraju. Wyjazd młodych Polaków po 2004 roku, a więc po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, był największą emigracją w dziejach Europy po II wojnie światowej. W ciągu kolejnych trzech lat nasz kraj opuściło ponad 2 miliony młodych ludzi. Czy można było jednak od nich wymagać, by w imię przywiązania do Polski zgodzili się na wegetację na marginesie społeczeństwa i odpuścili sobie możliwość godnego życia, rozwijania się i kroczenia po szczeblach zawodowej kariery? Wydaje się, że prawdziwie patriotyczna postawa wymagałaby od nich podjęcia takiej właśnie decyzji. I wiele osób, mimo fatalnej sytuacji na rynku pracy, poszukiwało i nadal poszukuje zatrudnienia w swojej ojczyźnie, a jeśli już im się to uda, to z pełną świadomością wpływają na rozwój rodzimej gospodarki, nie sprzedając swoich umiejętności obcym kapitałom. Trudno mi jednak potępić tych, którzy wyjechali z kraju, skoro emigracja dała im realną szansę na zapewnienie sobie godziwych warunków egzystencji i rozwoju.
Kolejnym aspektem okazywania szacunku dla kraju jest dbałość o wspólne mienie i środowisko naturalne. Na tym polu działania Polaków wyglądają bardzo blado. Nie trzeba daleko szukać, by zobaczyć, jak zaśmiecone i zanieczyszczone są polskie rzeki, jeziora, lasy, parki, ulice itd. Z pozoru takie sprawy mogą wydawać się błahe, ale warto zastanowić się, o ile lepiej wyglądałoby nasze otoczenie, gdyby każdy z nas zwracał na tego typu drobiazgi większą uwagę.
Miernikiem troski Polaków o kraj i jego sprawy może być także frekwencja wyborcza, która dziś oscyluje w naszym kraju w granicach 50%. W porównaniu z innymi rozwiniętymi europejskimi krajami to bardzo słaby wynik. Zapominamy chyba, że mamy demokrację i to dzięki naszym decyzjom Polska może być zarządzana w mniej lub bardziej mądry i przewidywalny sposób przez mniej lub bardziej kompetentnych przedstawicieli narodu.
Myślę, że w Polsce żyje wielu ludzi, dla których przynależność narodowa jest ważna. O wiele gorzej przedstawia się jednak kwestia konkretnych zachowań i działań, mających przynosić naszej ojczyźnie wymierne korzyści. Można by dojść do smutnego wniosku, że w czasach, kiedy dobro kraju i narodu wymagało często narażania życia, znacznie więcej ludzi niż dzisiaj potrafiło wykazać się prawdziwie patriotyczną postawą.
Grafika:
Komentarze [0]
Jeszcze nikt nie skomentował. Chcesz być pierwszy?
.jpg)
