Historia pewnych zwłok   

Donacja - słowo kojarzące się w dobie Internetu z dobrowolnymi darowiznami na rzecz serwisów internetowych, w świecie medycyny oznacza coś zupełnie innego. Świadoma donacja to dobrowolne oświadczenie, że po śmierci przeznaczymy swoje narządy bądź całe ciało na potrzeby edukacyjne studentów akademii medycznych. Bo przecież nic nie zastąpi im rzeczywistości. W żaden inny sposób nie zbiorą takich doświadczeń, jak podczas bezpośredniego kontaktu z prawdziwymi narządami. Nie wystarczy bowiem oglądać filmy, czytać medyczne podręczniki, czy też ćwiczyć na fantomach, aby zostać dobrym lekarzem.

Wiadomo powszechnie, że dobry lekarz to lekarz wykształcony i wszechstronnie do wykonywania zawodu przygotowany. Zawsze to lepiej uczyć się tego trudnego fachu na martwych pacjentach niż na żywych, zwłaszcza, że człowiek uczy się zazwyczaj na błędach, a błędy popełnione podczas operacji noszą nazwę błędów w sztuce i mają poważne konsekwencje. Wróćmy jednak do głównego tematu. Świadome przekazywanie własnych zwłok czy też narządów na potrzeby nauki może budzić obawy czy też oburzenie. Ja uważam jednak, iż to jest konieczne będzie procentować w przyszłości. Problem w tym, że owa donacja nie cieszyła się w minionych latach jakimś szczególnym zainteresowaniem Polaków, a co za tym idzie studenci medycyny mieli poważne trudności, aby dokładnie zgłębić arkana tej niełatwej sztuki. W ostatnim okresie coś jednak w tej materii drgnęło. Przeczytałem niedawno w pewnej gazecie tekst, którego autor informował, jak z problemem tym poradzono sobie w Białymstoku, gdzie od wielu lat funkcjonuje Uniwersytet Medyczny. Prawie 5 lat temu uniwersytet ten rozpoczął realizację program tzw. świadomej donacji . Włodarze uczelni zwrócili się z prośbą do mieszkańców regionu o nieodpłatne, pośmiertne przekazywanie swoich zwłok na potrzeby uniwersytetu, co - jak się okazało - spotkało się ze zrozumieniem, żeby nie powiedzieć sporym zainteresowaniem. Mieszkańcy dowiedzieli się naturalnie również i tego, jak należy w zgodzie z prawem to uczynić. Otóż w celu pośmiertnego przekazania zwłok uczelni należy złożyć odpowiednie oświadczenie woli, podając w nim kontakt do pełnomocnych decydentów o ciele po śmierci. Ciało można przekazać uczelni na dwa określone okresy: na 3 lata bądź też na zawsze. W pierwszym przypadku po upływie trzech lat uczelnia ma obowiązek powiadomić osoby zapisane w akcie woli o mijającym okresie i dokonać pochówku ciała na własny koszt. W drugim przypadku o wszystkim decyduje uczelnia.

Jak zostać takim donatorem? Wystarczy wypełnić specjalny akt donacji u notariusza. Trzeba w nim wskazać pełnomocników w sprawie zwłok po śmierci, okres przez który chce się „służyć sobą” nauce i podać imię i nazwisko, chyba że nie chcemy być upamiętnieni przez daną uczelnię. Można też w akcie tym określić miejsce, gdzie chce się być pochowanym.

Czy ludzkości jest to potrzebne? Czy nie jest to niemoralne? Myślę, że ludzkie ciało już dawno przestało być czymś nietykalnym, a podobne pytania ludzkość stawiała już sobie w czasach pierwszych przeszczepów serca, gdzie dawała o sobie znać silna świadomość serca jako siedliska myśli i uczuć. Dziś mamy już silne przekonanie, że wyżej wymienione funkcje pełni mózg. Przeszczepiamy już serce, wątrobę, nerki i wiele innych narządów. Po śmierci oddajemy nasze narządy do przeszczepu, a nawet do kremacji, co niezbyt pochwala Kościół Katolicki, określając to niewiarą w zmartwychwstanie. Jednak przeszczep, a w pewnym sensie również donacja, to czyny mające na celu ratowanie ludzkiego życia, co winno być absolutnym priorytetem. Moje rozważanie na temat donacji w kontekście ratowania ludzkich istnień zakończę cytatem:

„Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich.” - J, 15,13

Grafika:

• http://s.v3.tvp.pl/images/e/b/0/uigs_0.jpg