Przypowieść o pewnym człowieku   

Pewien człowiek bardzo chciał zdobyć mądrość. Jednakże był nieco leniwy i brakowało mu cierpliwości. Do celu chciał dojść możliwie najkrótszą i najprostszą drogą.

Uznał, że skoro filozofia jest umiłowaniem mądrości, to ona powinna mu ową mądrość dać. Nie bardzo jednak wiedział, jak się do owego filozofowania zabrać. Postanowił wtedy „podpatrzeć” innych myślicieli i spróbować samemu. Pospieszył do biblioteki, wypożyczył książkę o historii filozofii i zaczął ją wertować chronologicznie, od starożytnej Grecji począwszy.
- Co za bzdury – stwierdził jednak po chwili – świat powstał z wody? Głupiec z tego Talesa. Ruch jest niemożliwy? Zenon z Elei też musiał być chyba szaleńcem. Kości składają się z ognia, wody i ziemi? Empedokles zapewne miał nierówno pod sufitem.

Człowiek ów postanowił zaniechać lektury i wyruszyć w świat. A skoro filozofowie okazali się być idiotami, postanowił poszukać innych mądrych ludzi.

Spotkał profesora. Ten to powinien być naprawdę mądry – pomyślał. – Zaraz się o tym przekonam. O co by go zapytać? Hmm… Zapytam, co sądzi o tych niedorzecznościach filozofów.
- Przepraszam, czy to prawda, że ruch jest niemożliwy?
Profesor domyślił się, że chodzi o paradoks Zenona i rozpoczął wykład. Wędrowiec zaś mało z tego zrozumiał. Wiedza uczonego była dla niego przytłaczająca. Wreszcie pozwolił sobie przerwać:
- Przepraszam, a mógłby pan profesor jakoś tak przystępniej wytłumaczyć?
- Co przystępniej? Jak przystępniej? –odparł oburzony profesor – Nie da się przystępniej. Tak się uczyłem i tak wykładam. Tak było w książkach. Po książkowemu mówię.
- Ale ja nie rozumiem, zbyt to dla mnie naukowe i skomplikowane.
- A co mnie to obchodzi? Nie potrafię tego wytłumaczyć inaczej, nikt mnie tego nie nauczył, więc nie muszę umieć.
Już dwa i pół tysiąca lat temu Heraklit miał rację: „Nie wystarczy dużo wiedzieć, aby być mądrym.”

Poszukiwacz mądrości spotkał dyrektora. Dyrektor zarządzał wielkim przedsiębiorstwem, musi więc być mądry – pomyślał. – Zostanę tu chwilę i przypatrzę się jego pracy.
- Pani Krystyno! – krzyczał dyrektor – zrobiła pani masę błędów w sprawozdaniu finansowym.
- Przepraszam – odrzekła zmieszana – ale tu w te rubryki to… myślałam…
- Pani tu nie jest od myślenia, tylko od wykonywania poleceń. Gdzie druga księgowa?
- Powiedziała, że odchodzi, bo ją pan ogranicza. Tak powiedziała.
- Co za ludzie! Jedyna, która znała się na rzeczy odeszła i opowiada jakieś farmazony.
A Empedokles już ponad dwadzieścia pięć wieków temu powiedział: „Jeśli będziecie żądać tylko posłuszeństwa, zgromadzicie wokół siebie samych durniów”.

Wędrowiec jednak nie rezygnował. Udał się do polityka. Ten zarządza państwem – musi być mądry. Samo rozdzielanie budżetu, to niezwykle ciężka sprawa. Warto się temu przyglądnąć.
- To damy sobie może premię – myślał polityk. Człowiek haruje, to coś mu się należy. Pięćset wystarczy, to kupię w końcu DVD. Chociaż może lepiej laptopa. Dajmy tysiąc. W sumie, to jak można wziąć więcej, to czemu nie. Kupi się lepszego laptopa. Dajmy tysiąc pięćset. Nie zmarnuje się. Albo dwa, okrągła liczba ładniejsza. Nagle przypomniał sobie, że czas zejść na obiad. Myśląc o swojej premii, najadł się tak bardzo, że poruszanie sprawiało mu problemy – przydałby się jeszcze większy żołądek – zażartował. I Demokryt miał rację; „Zwierzę zna umiar swoich potrzeb, ale człowiek nie.”

Wędrowiec powoli tracił nadzieję. Miał już dosyć ludzi. Szukał mądrości, a zewsząd otaczała go głupota. Poszedł nad rzekę, usiadł na wysokim wale i patrzył na wodę. „Panta rhei” – pomyślał. – Może więc w przyrodzie jest mądrość, w końcu jest ona zbudowana rozumnie i panuje w niej porządek. Rozmyślał tak, aż zapadł zmierz. W końcu usnął.

Nagle ktoś go obudził.
- Nic ci nie jest? – zapytał nieznajomy. Miał wędkę na ramieniu, musiał więc być rybakiem.
- Nie, po prostu byłem bardzo zmęczony i zdrzemnąłem się. Rześkie powietrze, aż zdrowo.
- A co tak cię zmęczyło? Jeśli można wiedzieć.
- Poszukiwanie mądrości – odparł wędrowiec. Rybak zaś roześmiał się i odrzekł:
- Dziwaków tu u nas dostatek. Pewnie jesteś głodny. Proszę bardzo – podzielił się swoim śniadaniem. Wędrowiec zaś zapytał:
- Jesteś rybakiem – na to nieznajomy skinął głową. – Nudne takie życie i pewnie niedostatnie.
- Trzeba cieszyć się z tego, co się ma. A nudne w żadnym wypadku. Zawsze jest coś do roboty. A chodząc na ryby, można się wyciszyć, porozmyślać. Uwielbiam, kiedy te wszystkie drzewa nad rzeką kwitną. Świat przyrody funkcjonuje z o wiele większą mądrością niż świat ludzi. Po co mi iść do miasta, do tych wszystkich głupców, którym się wydaje, że są mądrzy.
- Hejże, nie dość, że mądry z ciebie facet, to jeszcze całkiem sympatyczny. Nikt nie był dla mnie wcześniej taki dobry. Odzyskałem wiarę w człowieka.
- I ja również, bo po raz pierwszy spotkałem kogoś, kto szuka mądrości, a nie twierdzi, że już ją posiadł. I nie mów mi, że jestem mądry. Ja też, tak jak ty, tylko poszukuję, z taką różnicą, że we właściwym miejscu.

Wędrowiec nie znalazł mądrości, znalazł jednak drogę, która do niej prowadzi. Przy okazji znalazł też przyjaciela. A już dawno stary, mądry Demokryt wiedział, że „Nie warto by żyć, gdyby się nie miało ani jednego dobrego przyjaciela.”