Wybuchały gwałtownie i mijały niczym burze
Większości osób wojna kojarzy się zapewne z trwającą co najmniej kilka lat walką zbrojną między państwami. Tak wyglądała np. II wojna światowa, najbardziej krwawa z wojen, której skutki są wciąż odczuwalne i widoczne na mapie świata. To w jej kontekście najczęściej mówi się obecnie o zbrojnym konflikcie. Z historii znamy jednak wiele wojen trwających znacznie dłużej – choćby wojna stuletnia, toczona na przełomie XIV i XV w. pomiędzy Francją a Anglią, czy wojna trzydziestoletnia w wieku XVII. Współczesne konflikty także ciągną się latami (wojny w Iraku czy w Afganistanie), ale okazuje się, że nierzadko dochodzi również do walk, które trwają zaledwie kilka dni.
Pierwsza z wojen, której historię chciałbym Wam przybliżyć nosi ze względu na jeden z powodów jej wybuchu nazwę wojny futbolowej. Konkretnie to był nim mecz eliminacji mistrzostw świata pomiędzy Salwadorem a Hondurasem (15.06.1970r.), który pierwszy z wymienionych zespołów wygrał w stosunku 3:0. Już podczas samego spotkania dochodziło do zamieszek na stadionie. Podczas odgrywania hymnu Hondurasu kibice drużyny przeciwnej gwizdali, a zamiast flagi tego kraju wciągnięto na maszt podartą ścierkę. Spotkanie to stało się kulminacyjnym punktem narastającej pomiędzy tymi dwoma południowoamerykańskimi państwami wrogości, jednak wpływ meczu na wybuch wojny został wyolbrzymiony przez media – głównym powodem było bowiem nielegalne osiedlanie się ubogich salwadorskich rolników na terenie Hondurasu. Miesiąc po piłkarskiej konfrontacji obydwu krajów wybuchła wojna. Śmierć poniosło w niej około 6 tys. osób, a kilkanaście tysięcy zostało rannych. Wymiana ognia zakończyła się po czterech dniach dzięki interwencji Organizacji Państw Amerykańskich, zatem cała wojna trwała zaledwie 72 godziny, czyli 4320 minut. Traktat pokojowy został jednak podpisany dopiero 10 lat później, 13 października 1980 roku.
Bliski Wschód to od stuleci niespokojne miejsce, które nieustannie bywa areną walk pomiędzy lokalnymi państwami, wspieranymi przez swoich światowych sojuszników. Od utworzenia na tym terenie państwa Izrael (1948r. – przyp. red.), przyczyną wielu z nich jest konflikt religijny i polityczny, pomiędzy mieszkańcami krajów arabskich, a przybyłymi z całego świata do nowo powstałego kraju Żydami. Pojawił się także wówczas nierozwiązany do tej pory problem Palestyńczyków, którzy ku swojemu zaskoczeniu znaleźli się w granicach obcego państwa. Przykładem takiego właśnie konfliktu są dzisiaj napięte stosunki polityczne pomiędzy Izraelem a Iranem. Wzajemna wrogość krajów arabskich i Izraela wielokrotnie prowadziła do krótkich starć zbrojnych. Jednym z nich była wojna sześciodniowa z 1967 roku. Wtedy to egipski prezydent Abdel Gamal Naser zakazał izraelskim statkom wpływać na teren Cieśniny Tirańskiej, natomiast armie Syrii i Jordanii zaczęły gromadzić się przy granicy żydowskiego państwa. 
Dowódcy izraelskich wojsk nie zamierzali czekać biernie na atak sąsiadów i wykonali uderzenie prewencyjne. Zbombardowano lotniska, zaangażowanych w konflikt państw arabskich, a 7 czerwca (a więc zaledwie dwa dni po rozpoczęciu walk) armia żydowska wspierana przez USA dotarła do Kanału Sueskiego i zajęła Jerozolimę. Izraelskim żołnierzom szybko udało się pokonać wojska egipskie i jordańskie. Najbardziej zacięte walki toczyli z armią syryjską, ale gdy po klęsce Egiptu i Jordanii Izrael przegrupował swoje wojska, Syryjczycy skapitulowali. Zwycięstwo to pozwoliło państwu żydowskiemu na powiększenie swojego terytorium. Uzyskało ono bowiem Synaj i Gazę kosztem Egiptu, Wzgórza Golan kosztem Syrii, a także odebrało Jordanii terytoria sięgające linii rzeki Jordan.
Zaledwie o cztery dni dłużej trwała wojna, która miała miejsce ponad 20 lat później, w innej części świata – na Półwyspie Bałkańskim. Jej przyczyną było ogłoszenie niepodległości przez Słowenię. Po tym wydarzeniu na teren wyżej wymienionych krajów wkroczyły wojska jugosłowiańskie, jednak Słoweńcom już po kilku dniach udało się wyprzeć je ze swojego terytorium. Konflikt w tym kraju pochłonął stosunkowo niewiele ofiar (64 – według oficjalnych źródeł – przyp. red.).
Przenieśmy się teraz do Azji Środkowej. Na początku lat 70. ubiegłego wieku stosunki pomiędzy Indiami a Pakistanem w bardzo znaczący sposób pogarszało brutalne traktowanie osób narodowości hinduskiej i bengalskiej, mieszkającej na terenie tego drugiego państwa. Hindusi zaczęli uciekać przed prześladowaniami, co doprowadziło do zamieszek na granicy. 3 grudnia 1971 roku Indie rozpoczęły regularną wojnę. Walki toczyły się również w powietrzu i na morzu. Dzięki dużej przewadze liczebnej Indie odniosły szybkie zwycięstwo, a skutkiem trwającej 14 dni wojny było powstanie państwa Bangladesz.
Stronami, które walczyły w kolejnej z wyjątkowo krótkich wojen były - podobnie jak w przypadku wojny sześciodniowej - Izrael i państwa arabskie. Zgodnie z postanowieniami ONZ Żydzi mieli wycofać się z zajętych w czasie tamtej wojny terenów, tymczasem rozpoczęli ich kolonizację. Na wybuch wojny wpływ miała zmiana na stanowisku prezydenta Egiptu (nowo wybrany Anwar Sadat planował odzyskanie półwyspu Synaj). Izrael zaatakowany został w żydowskie święto Jom Kippur, od którego wzięła się nazwa wojny. Również i ten konflikt zakończył się zwycięstwem wojsk izraelskich. Bogate w ropę państwa arabskie podniosły ceny tego cennego surowca, co stało się przyczyną kryzysu w świecie zachodnim, uważanym przez świat islamski za sojuszników Izraela.
Nieco dłużej, bo niespełna miesiąc, trwała wojna pomiędzy Wietnamem a Chinami. W 1979 roku żołnierze chińscy zaatakowali sąsiadów w odwecie za ich wcześniejszą agresję na sojusznika Państwa Środka – Kambodżę. Trudno rozstrzygnąć, kto wygrał w tej wojnie, bo obydwie strony okrzyknęły się zwycięzcami. Wietnamowi udało się odeprzeć agresora, jednak skutkiem konfliktu były m. in. olbrzymie zniszczenia w Północnym Wietnamie.
Trwająca 33 dni druga wojna libańska jest trzecim w tym zestawieniu konfliktem, w którym jedną z walczących stron jest Izrael i jedynym, który miał miejsce w XXI wieku. W 2006 roku Hezbollah (libańska antyzachodnia organizacja) ostrzelał przygraniczne tereny Izraela, zginęło kilku żołnierzy. Państwo żydowskie nie pozostawało dłużne i wysłało swoje samoloty na teren Libanu. Wojna zakończyła się w połowie sierpnia wskutek nacisku Amerykanów i Brytyjczyków.
Areną walk najdłuższej z opisywanych w tekście wojen była - podobnie jak w przypadku wojny futbolowej - Ameryka Południowa. Falklandy, to niewielki archipelag wysp położony w odległości około 500 kilometrów od wybrzeża Ameryki Łacińskiej. Od połowy XIX wieku znajdowały się one w rękach Brytyjczyków. Kiedy w Argentynie wybuchł kryzys ekonomiczny, rządzący doszli do wniosku, że poparcie społeczeństwa zapewni im odzyskanie tego terytorium. Opanowali wyspy po jednym dniu walk, jednak gdy ówczesna premier Wielkiej Brytanii, Margaret Tatcher, wysłała przeciw nim 28 tys. żołnierzy, skapitulowali po 74 dniach walki, tracąc kilkadziesiąt samolotów i cztery okręty.
Zapewne lista ta wzbogaciłaby się o kilka równie krótkich potyczek, jeśli ująłbym w niej także wojny toczone w średniowieczu, kiedy to na granicach państw niemal nieustannie dochodziło do mniejszych lub większych walk. Miejscem, w którym w XX wieku dochodziło do krótkich wojen był najczęściej Bliski Wschód bądź Ameryka Południowa, a więc tereny, gdzie władzę w wielu krajach wciąż sprawują dyktatorzy. Niestety, również walki trwające tak krótko pochłonęły tysiące ludzkich istnień, wielu innym zabierając zdrowie i dach nad głową.
Grafika:
Komentarze [1]
2012-10-13 12:30
Do połowy czyta się super, a potem zaczyna się męczarnia. Chyba bardziej jest to źródło informacji, niż artykuł do szkolnej gazety. W sumie dobry materiał na felieton typu “nastroje po krótkich wojnach” czy coś, uwzględniający konkretne problemy po takich konfliktach, które raczej różnią się od problemów po większych wojnach. Czy ja się za bardzo rozpisałam?
Generalnie to artykuł jako artykuł dobry, 5 ;)
- 1
