Wystawa zwłok – edukacja czy skandal?   

Pod koniec lutego - w centrum handlowym „Blue City” w Warszawie - otwarto niezwykle kontrowersyjną wystawę prezentującą trzynaście spreparowanych ludzkich zwłok. Twórcą tej wystawy, zatytułowanej „Bodies... The Exhibition”, jest emerytowany wykładowca anatomii Uniwersytetu Michigan, dr Roy Glover. Wystawa ta, to jakby połączenie gabinetu figur woskowych, muzeum osobliwości i jarmarcznego spektaklu, ale jej niesamowitość polega na tym, że prezentowane na niej eksponaty nie są z wosku.

Wystawa gościła już w wielu krajach, między innymi w Nowym Jorku, Las Vegas, Waszyngtonie, Londynie, Sao Paulo, Barcelonie i Pradze. Na całym świecie obejrzało ją do tej pory ponad jedenaście milionów ludzi. Nie inaczej jest i w naszej stolicy, gdzie już w dniu otwarcia zgromadziła nieprzebrane tłumy dorosłych, a nawet... kilkuletnich dzieci.

Wystawa wywołuje wiele emocji i budzi liczne kontrowersje w każdym kraju, w którym jest eksponowana. W naszym kraju jest podobnie. Jako pierwsza głos zabrała prokuratura, która rozważa czy nie wszcząć śledztwa z urzędu, ponieważ zachodzi podejrzenie złamania prawa, a konkretnie ustawy stanowiącej o pochówku i grzebaniu zwłok, która nakazuje zwłoki ludzkie pochować, spalić, bądź też przekazać dobrowolnie do celów naukowych uczelniom medycznym. Jak widać w naszym prawie nie ma jednak wzmianki o tym, aby zwłoki ludzkie nie mogły być przekazane na wystawę i eksponowane. Większość ludzi odwiedzających tę wystawę ocenia ją jako bardzo interesujące przedsięwzięcie. To fakt, że ekspozycja trzynastu spreparowanych w całości ciał oraz dwustu pięćdziesięciu poszczególnych organów, ukazuje ludzkie ciało z intrygującej perspektywy, ale dzięki temu każdy odwiedzający wystawę może przekonać się sam, jak zbudowane jest jego ciało, i jak wyglądają jego poszczególne organy.

Dr Roy Glover w wywiadzie dla „Dziennika” mówi: „Naszą intencją nie jest szokowanie, lecz edukacja i absolutnie nie chcemy wywoływać żadnego skandalu.” Edukacja, edukacją, ale czy nie mamy tu czasem do czynienia z łamaniem praw etycznych i moralnych? Zadziwiający jest brak komentarzy przedstawicieli Kościoła Katolickiego, którzy tak często i tak chętnie wypowiadają się w różnych innych kwestiach, począwszy od aborcji, a na eutanazji skończywszy. W sprawie wspomnianej wystawy do tej pory nikt głosu nie zabrał. Czyżby to tylko cisza przed burzą?

Wystawione w warszawskim centrum handlowym ciała, to, jak zapewnia twórca tej wystawy, ludzie, którzy zmarli śmiercią naturalną w Chinach i dobrowolnie przekazali swoje zwłoki na ten cel. W mediach całego świata nie brakuje jednak informacji i spekulacje o zupełnie innym pochodzeniu tych „eksponatów”. Niektórzy dziennikarze twierdzą na przykład, że są to ciała więźniów politycznych z Chin i z Bliskiego Wschodu, co dodaje całej tej sprawie dodatkowej pikanterii.

Na temat tej kontrowersyjnej wystawy wypowiadają się także etycy, którzy nie podzielają zdania dr Roy’a Glovera. W artykule Gazety Wyborczej możemy na przykład przeczytać wypowiedź filozofa i etyka z Uniwersytetu Warszawskiego, dr Pawła Łukowa, który w rozmowie z dziennikarzem PAP mówi, że w przypadku wystawy „Bodies... The Exhibition” nie może być mowy o jej szczególnych walorach edukacyjnych. - „Trudno oczekiwać, że ktoś, kto tu przyjdzie i pół godziny, może godzinę, spędzi na tej wystawie, czegoś ważnego nauczy się o ludzkiej anatomii” - ocenia Łuków. I dodaje: „Edukacyjne usprawiedliwienia w przypadku tej wystawy są wymówkami dla robienia niezłego interesu i robienia zamieszania wokół własnej osoby. Motywy mogą być różne, ale ja nie widzę tu żadnych szlachetnych motywów.” Zdania odwiedzających również są podzielone. Jedni są zachwyceni, że mogą z bliska obejrzeć ludzki mózg, płuca, a także ludzkie embriony, drudzy są zaś przerażeni i jak mówią „żałują, że tu w ogóle przyszli”.

Grafika: