Miser res sacra?   

Ludzie mówią, że Bóg jest martwy, ale jak mogą tak uważać, jeśli pokazałam im diabła - to ostatnie słowa listu napisanego przez tytułową bohaterkę słynnej produkcji filmowej Scotta Derricksona „Egzorcyzmy Emily Rose”.

Płaszczyzny egzorcyzmów często bywają tematem tabu, czemu osobiście się nie dziwię. Praktyki te są doskonale znane urzędnikom kościelnym, jakkolwiek dyskretnie przemilczane przez władze świeckie, medycynę, czy też społeczność w każdym jej wymiarze. To, co nie mieści się w obrębie ludzkiego rozumu, jest zazwyczaj pomijane i niwelowane do jak najmniejszego stopnia, bo tak jest łatwiej. Łatwiej, ale dla kogo?

Historia dziejów ludzkości obfituje w zjawiska nadnaturalne, które dotykały pojedyncze jednostki, zwane przez prostych ludzi opętanymi, a przez naukowców chorymi psychicznie, epileptykami, u których choroba powoduje niezwyczajne zachowania. Objawy te niejednokrotnie „leczono” silnymi lekami psychotropowymi, tak, jak w przypadku Emily Rose, a właściwie Anneliese Michel.

Domniemani lekarze pragnęli usunąć coś, czego właściwie nigdy nie widzieli, bądź też zwyczajnie bali się ujrzeć. Opowieści naocznych świadków były przeważnie traktowane jako przerysowane bzdury, które stanowiły jedynie opis silniejszego ataku choroby. Tak też było podczas procesu wytoczonego przeciwko księdzu, który podjął się obrzędu egzorcyzmów u opętanej Anneliese. Okrzyknięto go zresztą jednym z najgłośniejszych po słynnych procesach norymberskich.

Anneliese Michel była z pochodzenie Niemką, miała zaledwie 24 lata, gdy zmarła po nieudanym obrzędzie egzorcyzmów. Według księdza, który podjął się obrzędu, to właśnie leki psychotropowe spowodowały nieprawidłową reakcję dziewczyny na egzorcyzm. Ciałem młodej Niemki władało prawdopodobnie sześć demonów, tworzących doborowe grono: Lucyfer, Judasz, Fleischmann, Hitler, Nero i Kain. Atakowały kobietę w najmniej spodziewanych momentach, powodując jej straszliwe cierpienia fizyczne, destrukcję organizmu, skrajne wyczerpanie przy całkowitej świadomości opętanej. Paradoksalnie była bowiem do końca świadoma tego, co dzieje się w środku niej, potrafiła zapanować nad swoim umysłem, ale zadaniem nie do wykonania było dla niej skoordynowanie własnego ciała i odruchów, jakie towarzyszyły podczas kolejnych ataków. Swoje przemyślenia i doznania spisywała w postaci notatek, listów. Twierdziła, że cierpi za miliony i dzięki jej ciału, w którym zostały uwięzione demony, chroni w specyficzny sposób ludzkość przed ogromnym złem. Dlatego też Anneliese za życia uznawana za opętaną, po śmierci stała się symbolem współczesnej męczennicy posłanej zdaniem wielu przez samego Boga, aby poświadczyć mękę Chrystusa.

Film ten oparty na faktach, zdawałoby się rozwiązuje sporną kwestię istnienia Boga i diabła, ale jednocześnie nie odpowiada do końca na pytanie, dlaczego wszechmocny Bóg potrzebuje męczenników, opętanych po to, aby móc udowodnić w specyficzny sposób ludzkości istnienie diabła i jego okrucieństwo, a w konsekwencji dać argument na to, że sam jest.

Kiedyś usłyszałam takie zdanie: Jeśli Bóg nie jest w stanie pokonać diabła, to znaczy, że nie jest wszechmocny, a jeśli przyzwala na jego istnienie, znaczy to, że nie jest wszechdobry i w zasadzie cokolwiek byśmy próbowali wywnioskować, nie będzie do końca słuszne. Znów tutaj nasuwa się koncepcja świata, jako pola walki między dobrem a złem, Bogiem a szatanem. Tak, jest więc ciepła, gwieździsta noc, a Bóg i szatan, zawieszeni w próżni po przeciwnych stronach olbrzymiej szachownicy, prowadzą grę. Grę, w której nie ma zwycięzców ani przegranych, gdzie rolę szachów pełnią ludzie? Czy tak? …Vivere militare est (Życie jest walką), walką, ale z czym, z kim? Z przeznaczeniem, a może z dwoma słynnymi graczami?

Tytuł w tłumaczeniu z j. łacińskiego: Nieszczęśliwy człowiek rzeczą świętą?