Nowomowa IV RP   

Obiecałam sobie kiedyś, że nigdy nie sięgnę słowami tematów politycznych, choć sytuacji i absurdów do opisywania jest całe morze, a właściwie bagno. Doszukałam się jednak w tym politycznym błocie naprawdę zabawnych momentów, które systematycznie poprawiają mi nastrój i po cichu przypominają, że głupota ludzka naprawdę nie zna granic.

Czym byłaby scena polityczna bez niezwykle barwnych, mniej lub bardziej przekonujących, przemówień, apeli czy konferencji prasowych? Czym byłyby owe środki wyrazu bez wyśmienitych oratorów, myślicieli, politycznych filozofów? Czym byłyby wszystkie telewizyjne transmisje obrad, zebrań, wieców, konferencji i wywiadów bez tych wszystkich wartościowych „złotych myśli”? Trzeba stwierdzić jednoznacznie – horrorem. Póki co, właśnie dzięki nim, można ten cały „polityczny worek” określić łagodnie komedio-dramatem. Na szczęście?

Skupmy się więc na zbiorze owych głęboko poruszających, niezaprzeczalnie słusznych maksymach, pełnych prawd o życiu, polityce, ludziach oraz sprawach błahych. Zanurzmy się w tym bogactwie nowomowy czy też - używając określenia bliższego prawdzie - bełkotu.

(Krótka historia ww. pojęcia: Pochodzi ono od angielskiego neologizmu “newspeak”, który stworzył na potrzeby swej powieści „Rok 1984” George Orwell. W Polsce rozwijała się przez cały okres władzy komunistycznej, osiągając apogeum w okresie stanu wojennego. Od połowy 2005 roku - kampania wyborcza PiS - rozpoczął się ponowny gwałtowny rozwój nowomowy, który nasila się szczególnie w okresach kryzysów koalicji rządowej.)

Na czele mojego zestawienia postawiłabym zdanie wypowiedziane przez, śmiem twierdzić, najwybitniejszego oratora IV RP – Premiera Jarosława Kaczyńskiego....Nas nie przekonają, że białe jest białe, a czarne jest czarne... . Wprawdzie zdanie to jest nieskomplikowane i ubogie w treści dydaktyczne, ale jeśli skupimy się na ukrytych w tych słowach przemyśleniach to... wybaczcie, nadal nie znajdziemy sensu. I właśnie ów notoryczny brak spójności, sensu i poprawności gramatycznej, to charakterystyczne cechy nowomowy IV RP.

Faktem, który dla Was drodzy czytelnicy zapewne nie będzie zaskoczeniem, jest to, że w rankingach posługiwania się owym dialogiem politycznym prowadzi PiS oraz jego dotychczasowi koalicjanci. W chwili obecnej trudno praktycznie natknąć się na wystąpienie publiczne któregokolwiek z polityków, w którym nie występowałaby liczne elementy charakterystyczne dla „nowomowy”.

Wróćmy jednak do naszych perełek. Ich analiza byłaby, przyznacie to sami, stratą czasu. Więc wymienię tylko pokrótce te najciekawsze, te najwartościowsze, przepełnione nieznanym dotychczas perfekcjonizmem wypowiedzi, których autorem jest Jarosław Kaczyński:

• Obaj zdymisjonowani ministrowie dzięki tym dymisjom staną się jeszcze bardziej przydatni dla tego rządu, a co za tym idzie - dla Polski. - o dymisji Sikorskiego i Dorna (za „Angorą” z dn. 18.02.2007). Ciekawe czy ta dwójka zgadzała się z tą opinią?
• Marsz, marsz, Dąbrowski, z ziemi polskiej do Wolski - zauważcie, iż wers ten jest niebywale rewolucyjny i istotny dla Polskiej (a może Wolskiej?) historii.
• Poza tym trzeba pamiętać, że jeśli jakaś osoba nieustannie obraża urzędującą głowę państwa - już pominę premiera, bo status premiera jest niższy - no to nie może liczyć na to, że będzie następnie przyjmowana. To jest chyba oczywista oczywistość. - pod adresem Lecha Wałęsy w radiowych "Sygnałach dnia" (05.06.2007). Nie mam pytań.
• To była taka próba przekonania nas, żebyśmy nie robili czegoś, czego żeśmy nie planowali robić, ale też nie zakładali, że nie będziemy tego robić, jeżeli będą jakieś ku temu podstawy. Tylko myśmy po prostu nie wiedzieli i ja po dziś dzień nie wiem nic o takich podstawach. – podczas rozmowy z Jackiem Karnowskim w audycji "Sygnały Dnia" w Programie I Polskiego Radia (03.04.2007). Nic dodać (to na pewno), ale czy nic ująć?

Wytrzymaliście? Mam nadzieję, bo przed Wami jeszcze kilka skomplikowanych konstrukcji myślowych, tym razem z ust innych bohaterów IV RP.

• Jest jeszcze kwestia kolejnych zmian i te zmiany idą przede wszystkim tutaj w aspekcie zmian. – Przemysław Edgar Gosiewski w Programie I Polskiego Radia (06.03.2006).
• Polska w siatkówce nie tylko męskiej i żeńskiej, ale w każdej innej może osiągnąć sukces – Kazimierz Marcinkiewicz - wypowiedź po spotkaniu z polskimi siatkarkami (22.11.2005).
• Przyszedł czas, aby zaprząc do realizacji naszego planu naszych krytyków i przeciwników. Zalać ich oceanem dobrej woli. Musimy przyjąć logikę [...], że ten, kto nie jest przeciwko nam - jest z nami, a nawet ci, którzy są przeciwko nam są z nami, tylko o tym nie wiedzą, ale my im to uświadomimy. – Ludwik Dorn na konwencji PiS (17.03.2007). Strach się bać.
• Tak że noc nie jest niczym złym, zależy do czego jest użyta. I częściej noc ludzi łączy niż dzieli. Proponowałbym więc, żeby jednak wprowadzić troszeczkę nastroju. – Tadeusz Cymański, posiedzenie sejmu (26.01.2006). Zastanawia mnie jakie sposoby „użytkowania” nocy poleciłby ów myśliciel?
• Premier niech się na temat seksu nie odzywa najlepiej, bo on tego uczucia bycia z kobietą w stałych uczuciach nie przeżył, więc niech on lepiej nie rozmawia o tym. To jest jego osobista sprawa i do osobistych spraw ludzi, którzy żyją w związku przez kilkadziesiąt lat, niech on się też nie wtrąca. Bo jakie ja rzeczy słyszałem na temat premiera, to też mogę je powiedzieć. – Andrzej Lepper w audycji "Sygnały Dnia" (20.07.2007). Ach ta wszechwiedza, czyż to nie robi na Was wrażenia?
• Ciamciaramciowatość - to jest właśnie PO, kompletna ciamciaramcia, nic nieznacząca. - Roman Giertych (któżby inny) podczas konwencji LPR w Krakowie (22.09.2007) . Jak widać, oprócz zapewnienia nam rozrywki, nasz były minister edukacji, dba również o naszą dykcję.
• Ludzie pokazują palcami, jakim ja samochodem jeżdżę. Że Mercedesem Klasy S. A niby czym mam jeździć? Na krowie mam jeździć? Mogę na krowie, ale gdzie ja bym tę krowę trzymał w Radiu Maryja? – Tadeusz Ojciec Rydzyk na antenie Radia Maryja. Ma rację – a co se będzie jak se może.

Wysiłek intelektualny, którego wymagają te i inne, ociekające wykształceniem, wypowiedzi, nie jest niezauważany przez przedstawicieli środowiska dziennikarskiego. Dowodem na to są "Srebrne Usta" - nagroda w plebiscycie Radiowej Trójki. Pomysł plebiscytu zrodził się na początku 1992 roku. Obradujący wówczas Sejm I kadencji obfitował w osobowości wyróżniające się niebanalnym językiem. Posłowie prześcigali się w obrazowych przenośniach, celnych ripostach, niespotykanych figurach retorycznych. Stało się ważne nie tylko to, co ktoś mówi, lecz także to, w jaki sposób to czyni. Do dziś zmieniło się pod tym względem niewiele. Nominowani za rok 2006 są prawie wszyscy z wymienionych wyżej, niekwestionowanych mistrzów „nowomowy”, a także inni (m.in. za rok 2006 są, oprócz wymienionych wyżej niekwestionowanych mistrzów „nowomowy”, Zyta Gilowska za Oświadczam, że nigdy nie byłam księdzem). Trzeba przyznać iż wiele odwagi musiało kosztować przyznanie się do tego faktu. Proponuję owacje na stojąco?

Nowomowa - jak podaje wikipedia - „odgrywa szczególną rolę przy wskazywaniu społeczeństwu wrogów i przyczyn wszelkiego zła.”. Oprócz funkcji dydaktycznych, stosowanie „bełkotu” ma za zadanie owijanie w bawełnę, nie mówienie niczego wprost i maskowanie, najlepiej jak to możliwe, prawdziwych intencji, bezsensu programów politycznych czy po prostu głupoty, infantylizmu i ignorancji organów rządzących (najczęściej łączy w sobie wszystkie te elementy). Mam jednak wrażenie, że jedyne co powoduje, to przysłowiowy „śmiech na sali” (sejmowej?). Czekam na Wasze ulubione sentencje i „złote myśli” polskich polityków. Pośmiejmy się razem.

A na sam koniec maksyma naszego Największego Przyjaciela, tak zwanego Wielkiego Romana, Edukatora IV RP, która mam nadzieję (nie) stanie się Waszym życiowym hasłem, chociaż kto wie, co tak naprawdę drzemie w tych słowach..

Kto nic nie robi, nie popełnia błędów. – po ogłoszeniu wyroku i uzasadnienia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie niekonstytucyjności tzw. „amnestii maturalnej” (16.01.2007).